Jak co roku Lubimy Czytać przeprowadza plebiscyt na Książkę Roku. Już za niecały tydzień zostaną wyłonieni zwycięzcy. Nasza redakcja postanowiła po raz kolejny zabawić się w jasnowidzów i spróbować wytypować rychłych laureatów. Oto co nam pokazała szklana kula…
Literatura piękna
Zaledwie pięć polskich książek znalazło się w rywalizacji w kategorii literatura piękna. Obok powieści Wiesława Myśliwskiego, Doroty Masłowskiej, Kuby Małeckiego i zbioru opowiadań Olgi Tokarczuk o nagrodę walczy zbiór felietonów byłej wokalistki Hey, Kasi Nosowskiej, nagrodzonej niedawno Bestsellerem Empiku.
Wśród zagranicznych książek można oddawać głosy zarówno na książki takich starych wyjadaczy, jak Haruki Murakami, Julian Barnes czy Paul Auster, ale też pisarzy z niewielkim dorobkiem, jak debiutujący David Vann czy mająca dwie powieści na swoim koncie Chloe Benjamin.
Najwyższą ocenę w tej kategorii na Lubimy Czytać utrzymuje “Ucho Igielne” Myśliwskiego i wydaje mi się, że to właśnie ta książka zostanie wyróżniona tytułem książki roku w kategorii literatura piękna. Z drugiej strony miażdżącą przewagę w liczbie ocen ma książka Kasi Nosowskiej. Do tej pory książkę oceniło przeszło 4500 tysiąca użytkowników, dziesięć razy więcej niż jakąkolwiek inną w tej kategorii.
Powieść historyczna
Literatura historyczna chyba nigdy nie przestanie cieszyć się powodzeniem. W tym roku jej miłośnicy byli naprawdę rozpieszczani. Ukazał się m.in. „Lincoln w Bardo” George’a Saundersa, drugi tom „Silva Rerum” Kristiny Sabaliauskate, ekranizowany „Kamerdyner” i wiele innych.
Niemniej moim zdaniem o tytuł książki roku zawalczy „Królestwo” Szczepana Twardocha, „Wielka samotność” Kristin Hannah i „Tatuażysta z Auschwitz” Heather Morris. Ze względu na rozgłos medialny, stawiam, że właśnie ta ostatnia książka wygra w plebiscycie Lubimy Czytać.
Kryminał, sensacja, thriller
Miłośnicy literackiej zbrodni biorący udział w głosowaniu mogą mieć poważny problem z wyborem „Książki Roku”. Mamy tu zarówno powieści Jo Nesbo („Macbeth”), Stephena Kinga („Outsider”), Chrisa Cartera („Rozmówica”), Harlana Cobena („W domu”), Vincentego V. Severskiego („Zamęt”), Wojciecha Chmielarza („Żmijowisko”) czy bestsellerowego J.P. Delaneya („W żywe oczy”).
O dziwo nie można oddać głosu na książkę „Mock. Pojedynek” Marka Krajewskiego. Jest to o tyle zaskakująca informacja, że wielu krytyków literackich uznało ją za najlepszą powieść, jaką pisarz dotychczas spłodził.
Niemniej moim zdaniem pierwsze miejsce, dzięki dużemu poparciu swoich fanów, zajmie Remigiusz Mróz ze swoim „Testamentem”. Istnieje niewielkie ryzyko, że zagrozi mu B.A. Paris z powieścią „Na skraju załamania”.
Literatura obyczajowa, romans
Jednymi z najchętniej czytanych gatunków są literatura obyczajowa oraz romans. Podobnie jak w przypadku literatury pięknej mamy tutaj do czynienia z powieściami napisanymi przez wyjadaczy gatunku, jak i debiutami. Wśród pisarzy nominowanych do książek roku w kategorii Literatura Obyczajowa/Romans znalazł się Guillaume Musso, od lat najlepiej sprzedający się francuski pisarz. Warto dodać, że jest bestsellerowym autorem nie tylko we własnym kraju, ale również za granicą, rok w rok sprzedając kilka milionów egzemplarzy swoich książek.
Wśród nominowanych znalazły się także książki Jojo Moyes – trzeci tom przygód Lou Clarka oraz Nicholasa Sparksa, z którym wywiad możecie przeczytać na naszej stronie internetowej. Najprawdopodobniej to wśród tych trzech autorów rozegra się walka o pierwsze miejsce. Obstawiam, że zwycięży “Moje serce w dwóch światach” autorstwa Jojo Moyes.
Literatura faktu, publicystyka
2018 rok był bardzo dobrym rokiem dla literatury faktu. O tytuł książki roku w tej kategorii walczą m.in. książki laureata Nike Cezarego Łazarewicza, bestsellerowego na całym świecie Yoaha Nuvala Harariego, wyskakującego z lodówki Mariusza Szczygła, wstrząsający zbiór reportaży Justyny Kopińskiej czy dzieło świeżo upieczonej laureatki Paszportu Polityki Małgorzaty Rejmer. I to właśnie tej ostatniej pani wróżę sukces. Jej książka o komunistycznym reżimie w Albanii to nie tylko najciekawsza pozycja w tym zestawieniu, ale również jedna z najmocniejszych premier ubiegłego roku w Polsce. Użytkownicy Lubimy Czytać najprawdopodobniej wybiorą jednak najnowszą książkę Justyny Kopińskiej „Z nienawiści do kobiet„, która zebrała aż 2000 głosów, czyli przeszło cztery razy więcej od jakiejkolwiek innej w tym zestawieniu.
Autobiografie, biografie, wspomnienia
Biografie w ciągu ostatnich kilku lat stają się coraz bardziej popularne. Na dodatek takie książki jak “Beksińscy. Portret podwójny” Grzebałkowskiej, “Simona” Anny Kamińskiej czy “Stryjeńska. Diabli nadali” Angeliki Kuźniak pokazały, że da się z życiorysów bohaterów wycisnąć “coś więcej” niż garść suchych faktów. Dlatego jestem zdania, że w kategorii autobiografia, biografia, wspomnienia
Mamy tutaj znakomitą, niezwykle autorefleksyjną i ekshibicjonistyczną autobiografię Mariny Abramović, bardzo dobrze przyjęte wspomnienia Macieja Zaremby Bielawskiego i szereg , które były (i pewnie nadal będą) przedmiotem wielu dyskusji, artykułów i spotkań. Warto wyróżnić tutaj chociażby książkę Mai Jasanoff “Joseph Conrad i narodziny globalnego świata”, która daleko wykracza poza opis życia pisarza i czasów, w których żył. Nie brakuje też książek poświęconych ludziom gór – w tym roku nominowane zostały książki o Arturze Hajzerze oraz Wojciecha Kurtyki. Warto dodać, że kandydująca w tej kategorii biografia Krzysztofa Komedy znalazła się w zeszłorocznej akcji Czytaj PL i była dostępna do czytania w aplikacji Woblink zupełnie za darmo.
Ciężko stwierdzić, która książka zbierze najwięcej głosów. Trend czytelniczy sugeruje, że może wygrać któraś z książek górskich, choć mocno trzymam kciuki za “Dom z dwiema wieżami” i “Pokonać Mur” Abramović. Biorąc pod uwagę liczbę ocen zebranych do tej pory, murowanym kandydatem wydaje się jednak książka o kulisach pracy lekarza stażysty, czyli “Będzie bolało” Adama Kaya.
Literatura fantastyczna
Na poletku fantastycznym jak co roku jest bardzo dobrze. Wśród nominowanych książek znajdziemy dzieła znanych i bardzo dobrych pisarzy, jak np. Brandona Sandersona, George’a R. R. Martina, Jakuba Ćwieka, Anetę Jadowską, Roberta M. Wegnera, Maję Lidię Kossakowską czy Andrzeja Ziemiańskiego.
Zaciekła rywalizacja będzie toczyć się pomiędzy drugą częścią „Dawcy Przysięgi” Brandona Sandersona, „Kirke” Madeline Miller i „Przesileniem” Katarzyny Berenike Miszczuk. Gdybym jednak miał postawić na to, na co moim zdaniem zagłosuje najwięcej internautów, wybrałbym ostatnią z wymienionych pozycji.
Science fiction
Odnoszę wrażenie, że od jakiegoś czasu gatunek science fiction mocno stracił na popularności. Trochę to zaskakujące, że dzieje się to w okresie, gdy Chińczycy na ciemnej stronie Księżyca „zasadzili” bawełnę, potrafimy wylądować lądownikiem na komecie, sondy kosmiczne badają zewnętrzne obszary Układu Słonczego, a Marsa penetruje na nasze zlecenie grupa wyspecjalizowanych robotów.
Nie ma co jednak marudzić, skoro Cixin Liu w roku 2018 opublikował „Koniec śmierci”. Moim zdaniem właśnie on zgarnie tytuł najlepszej książki science fiction 2018 roku wg Lubimy Czytać. Chociaż zagrozić mu realnie może „Zwycięstwa albo śmierć” Roberta J. Szmidta.
Horror
Wśród książek nominowanych do kategorii horror znajdziemy mnóstwo uznanych nazwisk, choć głównie zagranicznych. Są tu m.in. dzieła Joe Hilla, („Dziwna pogoda”), Grahama Mastertona („Wirus”) czy Stephena Kinga („Uniesienie”). Znalazło się też nowe wydane „Omenu” Davida Seltzer. Niestety liczba polskich autorów jest drastycznie mniejsza i ogranicza się jedynie do bardzo popularnego Stefana Dardy („Nowy dom na wyrębach II”) i znacznie mniej (jeszcze) rozpoznawalnego Marka Zychla („Wi@rus”).
O dziwo w tej kategorii znalazły się doskonałe… thrillery, takie jak „Ocalałe” Rileya Sagera czy książka, która znalazła się w finale Nagrody Bookera, „Jego krwawe zamiary” Graeme Macrae Burneta.
Moim zdaniem największe szanse na wygraną ma „Uniesienie” Stephena Kinga. Łeb w łeb mogłaby iść z tą książką „Ocalałe”, lecz fani horroru najprawdopodobniej nie zagłosują na thriller.
Literatura młodzieżowa
Jak wynika z badań Biblioteki Narodowej, rok w rok grupą czytelniczą, która najczęściej sięga po książki, jest młodzież. Niestety wśród pozycji nominowanych do książki roku Lubimy Czytać w kategorii literatura młodzieżowa znalazły się w głównej mierze opowieści o dojrzewaniu, miłości i ckliwe opowiastki obyczajowe.
Wśród nich na uwagę zasługuje kilka książek. Pierwszą z nich jest powieść Coleen Hoover, podejmująca temat trudnych relacji wewnątrz rodziny. Kolejną pozycją wyróżniającą się w tej kategorii jest obsypana nagrodami opowieść o życiu czarnoskórych w Stanach Zjednoczonych. Trzecią jest kontynuacja historii o “Cudownym chłopcu”, która zyskała rozgłos dzięki nominowanej do Oscara ekranizacji. “Raczej szczęśliwy niż nie” to zaś opowieść o chłopaku, który stara się wrócić do rzeczywistości po samobójstwie ojca.
Biorąc pod uwagę liczbę ocen i średnią ocenę, najbardziej prawdopodobna wydaje się wygrana książki “Without merit” Coleen Hoover.
Fantastyka młodzieżowa
Niełatwo ocenić, kto w tej kategorii zwycięży. Znajdziemy tu kontynuacje tak popularnych cykli, jak „Zwiadowcy” (tom XIII) czy szalenie popularny dzięki akcji na kickstarterze II tom Iluminae Series (pt. „Gemina”) autorstwa Jay Krstiffa i Amie Kaufman. Na liście pojawiły się też dwa obiecujące pierwsze tomy nowych cykli, jak „Okrutny książę” Holly Black czy „Okrutna Pieśń” (z cyklu „Świat Verity”) autorstwa Victorii Schwab.
Mimo to dość pewną ręką stawiam dolary przeciw fistaszkom, że w tym roku wygra „Wieża Świtu” Sarah J. Maas.
Literatura dziecięca
Literatura dziecięca jest szczególnie ważna, ze względu na duży ładunek odpowiedzialności jaki ze sobą niesie. Od tego, co ludzie czytają i czym interesują się w dzieciństwie nierzadko zależą preferencje czytelnicze w dorosłym życiu. Literatura dziecięca winna mieć także swoisty charakter edukacyjny, dlatego autorzy powinni dbać o to, by książki nie tylko były pięknie wydane, by przykuć uwagę najmłodszych, ale również by w ciekawiej formie niosły ze sobą ważne przesłanie.
W tym roku o tytuł najlepszej książki dziecięcej walczą dzieła podejmujący temat intymności, strachu, miłości, podróży czy magii. Ilość ocen oraz ich średnia wskazują, że czytelnicy Lubimy Czytać wybiorą książkę „Małe licho” Marty Kisiel z ilustracjami Pauliny Wyrt o Bożku, chłopcu, który po raz pierwszy opuszcza swój ukochany dom zamieszkały przez mamę, anioła stróża i kradnącego kapcie potwora.
Czy udało nam się zgadnąć, które z wymienionych pozycji otrzymają zaszczytne tytuły Książek Roku 2018 wg Lubimy Czytać? Niebawem się przekonamy.
Mikołaj Kołyszko
Jakub Krasny