12 sierpnia nadkładem Wydawnictwa Poznańskiego ukazała się książka Jeffa Guinna „Co się stało w Jonestown”? To obszerny reportaż poświęcony Świątyni Ludu, jednej z najpopularniejszych sekt religijnych i jej charyzmatycznemu, genialnie manipulującego ludźmi guru Jimie Jonesie. Z okazji premiery tego tytułu zebraliśmy kilkanaście książek o sektach – zarówno non-fiction, jak i powieści.
Sekty
Sekty – często odcięte od świata, poddane indoktrynacji grupy przewodzone przez charyzmatycznych guru – od zawsze przerażały i fascynowały jednocześnie. Ciekawi przede wszystkim to, jak wygląda życie członków takich grup wyznaniowych, a wstrząsające wydarzenia z nimi związane tylko tę ciekawość podsycają. Ma to swoje odbicie w kulturze. Na podstawie historii różnych sekt powstało wiele filmów czy gier. Najczęściej wybierane są te, które przeszły do historii swoją brutalnością, nie powinna dziwić więc popularność Davida Koresha i masakry w Waco (prawdopodobnie inspiracja dla twórców gry Far Cry 5), Rodziny Charlesa Mansona (film Quentina Tarantino „Pewnego razu w Hollywood”, a także „Satanic”, „Helter Skelter”, „The Hauting of Sharon Tate” i inne) czy w końcu Jima Jonesa i jego Świątyni Ludu (filmy „Jonestown” i „Ostatni sakrament”).
Również literatura nie pozostaje obojętna na ten temat. Tylko zeszłym roku w Polsce ukazały się 4 książki o Charlesie Mansonie, a kilka dni temu premierę miał reportaż Jeffa Guinna „Co się stało w Jonestown”. Z okazji premiery tego tytułu zebraliśmy kilkanaście książek, podejmujących tematykę sekt. Nas liście znajdziecie powieści, literaturę non-fiction, najnowsze premiery oraz starsze tytuły zarówno polskich, jak i zagranicznych autorów.
Książki o sektach – literatura non–fiction
Co się stało w Jonestown? Sekta Jima Jonesa i największe zbiorowe samobójstwo, Jeff Guinn
W reportażu „Co się stało w Jonestown” Jeff Guinn, wielokrotnie nagradzany dziennikarz śledczy, szczegółowo opisuje postać Jima Jonesa, pełnego charyzmy guru i fałszywego proroka, bezbłędnie manipulującego otaczającymi go ludźmi. Opowiada o dzieciństwie i młodości Jima Jonesa, powstaniu Świątyni Ludu i o kulisach największego samobójstwa w historii nowożytnej, dokonanego przez jej członków, poddając analizie to wciąż rodzące wiele domysłów i pytań wydarzenie.
W listopadzie 1978 roku w Jonestwon, wiosce zbudowanej i zamieszkanej przez Jima Jonesa oraz członków jego sekty, w ciągu tylko jednej nocy zginęło ponad 900 dzieci, kobiet i mężczyzn. Część z nich dobrowolnie odebrała sobie życie wypijając mieszankę napoju Kool-Aid z cyjankiem. Innych do tego zmuszono, a jeszcze innych zastrzelono. Opinia publiczna była wstrząśnięta historią ukrywającej się w dżungli sekcie, której guru poprowadził swoich wyznawców na śmierć. Zbiorowe samobójstwo w Jonestown zaszokowało opinię publiczną. Jednak to tragiczne wydarzenie zaczęło się dużo wcześniej, kiedy pewien pastor zapragnął zmienić świat na lepsze.
Początkowo Jim Jones wydawał się dobrym, wrażliwym człowiekiem, który chce bezinteresownie pomagać tym, którzy znaleźli się w potrzebie. Do jego sekty dołączały przede wszystkim samotne osoby pochodzące z biednych warstw społecznych. Część z nich doświadczyła w przeszłości dyskryminacji, a Jones wyraźnie podkreślał, jak ważna jest dla niego równość. Z czasem jednak jego narracja zmieniła się – zaczął stosować surową dyscyplinę, wymagać bezwzględnego posłuszeństwa czy zniechęcać do indywidualizmu na rzecz grupy. Jeff Guinn w „Co się stało w Jonestwon” opowiada historię o powolnym staczaniu się Jima Jonesa w odmęty szaleństwa oraz o ludziach, który byli gotowi zrobić dla niego wszystko.
Manson. CIA, narkotyki, mroczne tajemnice Hollywood, Tom O’Neill, Dan Piepenbring
„Manson” Toma O’Neilla to nowe spojrzenie na morderstwa dokonane przez Rodzinę Charlesa Mansona. W książce zawarto wiele niepublikowanych wcześniej wywiadów, faktów nieznanych opinii publicznej oraz dokumentów z archiwów FBI i CIA. Autor zwraca uwagę na mroczną strony Hollywood, eksperymenty na ludziach z wykorzystaniem narkotyków, projekt MKULTRA i zimną wojnę. Jego celem był poznanie tajemnicy przerażającej zbrodni popełnionej przez sektę Mansona – w tym celu przez przeszło 20 lat podążał śladem sekretów Hollywood i wciąż nierozwiązanych zagadek.
Helter Skelter. Prawdziwa historia morderstw, które wstrząsnęły Hollywood. Kulisy zbrodni Mansona, Vincent Bugliosi, Kurt Gentry
Książka ta została pierwotnie wydana w 1974 roku. Szybko stała się światowym bestsellerem i kroniką jednej z najgłośniejszych zbrodni w USA. Autor był głównym oskarżycielem w procesie Charlesa Mansona. W swojej książce przybliża samą zbrodnię, proces, a także życie przywódcy Rodziny. Opisuje członków sekty i pokazuje co zespół The Beatles miał wspólnego z Helter Skelter i co to w ogóle znaczy.
Pod sztandarem nieba. Wiara, która zabija, Jon Krakauer
Stany Zjednoczone to kraj wielu proroków. Wśród nich był Joseph Smith, amerykański duchowny i założyciel ruchu świętych dniach zwanych mormonami. W 1984 roku zamordowano kobietę oraz jej malutką córeczkę. Zdaniem policji zabójstwo mogło być wynikiem religijnego „objawienia”. Morderca będący wyznawcą radykalnego odłamu mormonizmu powiedział, że działał zgodnie z boską wolą. Jonh Krakaure stara znaleźć się wyjaśnienie tej zbrodni. Podejmuje próbę zrozumienie wiary, która miała opierać się na cnocie, posłuszeństwie i otwartości. „Pod sztandarem nieba” spotkało się ze zdecydowaną reakcją Kościoła Świętych w Dniach Ostatnich – stwierdzono, że książka jest jednostronna i pokazuje nieprzychylny obraz mormońskiej historii.
Śmierć na Diamentowej Górze. Amerykańska droga do oświecenia, Scott Carney
W 2012 roku w górach w Arizonie zmarł Ian Thorson. Powodem jego śmierci było odwodnienie i dyzenteria. Mężczyzna medytował w pobliżu ośrodka, w którym Michael Roach, duchowy nauczyciel, głosił swoją nieortodoksyjną interpretację tybetańskiego buddyzmu. Owa tragedia zaintrygowała antropologa i dziennikarza Scotta Carney’a, który przez kilka lat studiował buddyzm w Indiach. W swojej książce „Śmierć na Diamentowej Górze” opisuje niejasne okoliczności śmierci Thorsona. Przedstawia również opowieści byłych uczniów Roacha, które pełne są czarnej magii, rytualnej erotyki czy tantrycznych inicjacji.
Świadek, Robert Rient
„Świadek” to jednocześnie odważny reportaż i autobiografia autora urodzonego w rodzinie Świadków Jehowy. Robert Rient opowiada o dorastaniu w tej hermetycznej społeczności, wykluczeniu, początkowo społecznym, a potem o wykluczeniu z własnej rodziny i grupy wyznaniowej. Reportaż pokazuje zamkniętą wspólnotę Świadków Jehowy i to, jak wygląda życie jej członka.
Zbawienie na Sand Mountain. Nabożeństwa z wężami w południowych Appalachach, Dennis Covington
Książka Dennisa Covington to fascynujący reportaż o kościołach wężowników, jednej z najmniej znanych i niezwykle tajemniczych grup wyznaniowych. W czasie swoich nabożeństw biorą do rąk niebezpieczne węże jak kobry, żmije czy grzechotniki. Piją także strychninę, wypędzają demony, mówią językami, uzdrawiają i głoszą proroctwa. Dennis Covington przypadkiem trafił na proces jednego z kapłanów, który został oskarżony o zabicie żony. Mężczyzna zmusił ją do włożenia ręki do klatki pełnej jadowitych węży. Zafascynowany wężownikami Covington postanowił zagłębić się w ich zamknięty świat, czego efektem jest reportaż „Zbawienie na Sand Mountain”.
Droga do wyzwolenia, Lawrence Wright
„Droga do wyzwolenia” Lawrence’a Wrighta to wnikliwa analiza scjentologii, która powstała w oparciu o liczne materiały archiwalne i licznych wywiadów z byłymi i obecnymi członkami Kościoła. Autor pokazuje, jak scjentolodzy zabiegają o włączenie w swoje szeregi takich osób jak Tom Cruise oraz jak potem wykorzystują je do realizacji własnych celów. Pisze także o przemocy, wyzysku, dyscyplinie i wyzysku. Wright odsłania przed czytelnikami sekrety tej budzącej wiele kontrowersji instytucji religijnej. „Droga do wyzwolenia” została wybrana najlepszą książką roku m.in. przez „New Yor Magazine”, „The Waschingon Post”, „People” czy „The Boston Globe”.
Książki o sektach – powieści
Dziewczyny, Emma Cline
„Dziewczyny” Emmy Cline to powieść inspirowana życiem Charlesa Mansona. Północna Karolina, koniec lat 60 XX wieku. Evie jest oczarowaną grupą dziewczyn spotkanych w parku, które otacza aura niczym nieskrępowanej wolności. Niedługo później Evie ulega ich wpływom. Do sekty przyciąga ją przede wszystkim charyzmatyczna Suzanne oraz mężczyzna będący jej liderem. Obsesja dziewczyny na ich punkcie przybiera na sile. Emma nie uświadamia sobie, że jej życie coraz szybciej zbliża się do momentu, w którym nie będzie już odwrotu z obranej ścieżki.
Far Cry. Odkupienie, Urban Waite
Hrabstwo Hope w Montanie jest krainą wolnych i pełnych odwagi ludzi, ale także kolebką fanatycznego kultu zagłady nazywającego się Kościołem Bram Edenu. Miejscowa barmanka straciła przez ową sektę wszystko co miała. Jej rodzice zginęli w niewyjaśnionych okolicznościach, a brat zniknął bez śladu. Władze odmawiają prowadzenia dalszego dochodzenia, więc zdesperowana kobieta postanawia sama rozwiązać tę sprawę. Książka jest prequelem gry Far Cry 5.
Zatruty ogród, Alex Marwood
„Zatruty ogród” to obyczajowy thriller zainspirowany prawdziwą tragedią z pierwszych stron gazet. Zbiorowe samobójstwo członków odciętej od świata sekty wstrząsa opinią publiczną. Przetrwali tylko nieliczni, w tym Romy. Dziewczyna jest w ciąży i musi być niezwykle ostrożna próbując odszukać swoich krewnych. Innymi ocalałymi są Eden i Ilo, dziwne rodzeństwo, które pod swój dach przyjmuje ich ciotka Sarah. Czy kobieta będzie mogła zaufać rodzeństwu? I co tam naprawdę wydarzyło się tragicznego dnia na farmie?
Sekta, Michael Katz Krefeld
Thomas Ravnsholdt to były glina prowadzący obecnie bardzo samotne życie. Nieoczekiwanie zostaje wynajęty przez bogatego biznesmena do odnalezienia jego syna, który dziesięć lat temu zniknął bez śladu. Syn biznesmena, Jacob, cierpiał na depresję i prawdopodobnie pod wpływem choroby dołączył do grupy zielonoświątkowców. Od tego czasu słuch po nim zaginął. Ravnsholdt będzie musiał wcielić się do sekty i spróbować odnaleźć Jacoba.
Sekta z wyspy mgieł, Mariette Lindstein
To pierwszy tom otwierający cykl Sekta ViaTerra szwedzkiej pisarki Mariette Lindstein. „Sekta z wyspy mgieł” została zainspirowana prawdziwymi wydarzeniami – autorce w przeszłości udało się uciec z odizolowanego od świata ruchu scjentologów.
Główna bohaterka, Sofia Bauman, zakończyła studia i skomplikowany związek ze swoim chłopakiem. Wtedy też trafiła na wykład guru newage’owego ruchu ViaTerra. Dziewczynę zafascynowała zarówno osoba pełnego charyzmy lidera, jak i głoszone przez niego idee. Postanawia wyjechać z nich do siedziby sekty położonej na wyspie u zachodniego wybrzeża Szwecji. Z czasem jednak Sofia zaczyna zauważać, że grupa do której dołączyła pełna jest przemocy, a odejście z niej jest niemożliwe. Próba powrotu dziewczyny do normalnego życia zamienia się w koszmar. W końcu jeszcze nikomu nie udało się opuścić ViaTerry.
Wybrała i opracowała Martyna Gancarczyk