Część z nas chciałaby poznać swoją przyszłość, łącznie z datą śmierci. Jednak raz usłyszana przepowiednia nie opuszcza tego, kogo dotyczy, aż do końca, często determinując jego życie i podejmowane przez niego decyzje.
Czy do określonego w proroctwie końca wiedzie samo przeznaczenie, czy też to my podświadomie kierujemy naszym losem tak, aby przepowiednia mogła się spełnić?
Podobne pytania postawiła w swojej powieści „Immortaliści” Chloe Benjamin. Z okazji premiery tej fenomenalnej książki przygotowaliśmy dla was zestawienie 10 książek, w których ważną, jeśli nie najważniejszą rolę odgrywają przepowiednie. Zapraszamy do lektury!
Immortaliści, Chloe Benjamin
„Immortaliści” to fantastyczna, oszałamiająca opowieść o przepowiedniach, magii, walce z przeznaczeniem, miłości i wybaczaniu. Jest to historia jedyna w swoim rodzaju, w której to my decydujemy o mocy i spełnieniu przedstawionych rodzeństwu przepowiedni. Koniec lat 60. XX wieku w Stanach Zjednoczonych – Manhattan i rodzeństwo Goldów, które przez jedną, pozornie nic nie znaczącą decyzję na zawsze zwiąże swoje losy tajemniczą przepowiednią. W pewien letni dzień rodzeństwo odnajduje cygańską wróżkę, która przepowiada każdemu z nich datę śmierci. Przepowiednia kształtuje Goldów i determinuje ich życie – Simon wiedząc, że nie ma na co czekać, ucieka do San Francisco w poszukiwaniu własnego ja, Klara zatraca się w świecie magii i iluzji, racjonalnie podchodzący do życia Daniel wybiera karierę lekarza wojskowego. Najstarsza z rodzeństwa Varya rozpoczyna badania nad długowiecznością. Czy któremuś z rodzeństwa uda się zapomnieć o przepowiedni i nie żyć w jej cieniu? Czyj los zostanie zdeterminowany przez wróżkę, a kto pokona mroczne fatum?
Rybacy, Chigozie Obioma
„Rybacy” to jeden z najgłośniejszych oraz najczęściej nagradzanych literackich debiutów ostatnich lat. Powieść urodzonego w Nigerii pisarza trafiła do ścisłego finału nagrody The Man Booker Prize w 2015 roku.
„Rybacy” są utworem będącym mieszanką powieści i przypowieści. Głównym tematem książki Obiomy są braterstwo oraz samospełniające się przepowiednie. Czwórka braci – Ikenna, Boja, Obembe i Benjamin – rzuca szkołę, aby zostać rybakami po tym, jak ich ojciec wyruszył do miasta w poszukiwaniu pracy. Rodzeństwo, wyzwalając się spod opieki rodziców, coraz częściej przebywa nad rzeką okrytą wyjątkowo złą sławą. Pewnego razu spotykają tam miejscowego szaleńca, który przepowiada, że jeden z braci zanurzy się w krwawym strumieniu i już z niego nie wyjdzie. Słowa te zmieniają najstarszego z braci Ikenna, który oddala się od rodziny – staje się tajemniczy i okrutny. Spotkanie z wypowiadającym przepowiednię szaleńcem wpłynie na życie nigeryjskiej rodziny. Powieść Obinomy pozwala czytelnikom na zobaczenie Afryki takiej, jaką jest naprawdę, bez ukrywania jej licznych sprzeczności.
Makbet, William Szekspir
„Makbet” to obok „Hamleta” najsłynniejsza tragedia napisana przez Szekspira, którego dzieła do dzisiaj są czytane i reinterpretowane (świadczy o tych chociażby seria „Projekt Szekspir”, w której ukazał się między innymi „Macbeth” w ujęciu norweskiego mistrza kryminału Jo Nesbø).
Szekspirowski „Makbet” jest opowieścią o władzy i zdradzie najbliższych. Tytułowy Makbet, przywódca armii króla Dunkana, napotyka na swojej drodze trzy wiedźmy, które przepowiadają mu władzę i koronę. Pod wpływem tego spotkania Makbet planuje zamordować króla, aby słowa przepowiedni mogły spełnić się jak najszybciej.
Pieśń Lodu i Ognia. Uczta dla wron: Sieć spisków, George R.R. Martin
„Uczta dla wron” to czwarty tom sagi „Pieśń Lodu i Ognia”. Na podstawie cyklu powstał znany, uwielbiany i bijący rekordy popularności na całym świecie serial HBO – „Gra o tron”. Główna oś fabularna sagi oscyluje wokół krwawej oraz niezwykle brutalnej walki o władzę między największymi rodami takimi jak Lannisterowie, Starkowie, Targaryenowie czy Martellowie. Okazuje się jednak, że najgroźniejszym przeciwnikiem nie są uzurpatorzy żądni władzy, a nieznane zagrożenie zza muru. Jak w wielu powieściach fantastycznych także tutaj dużą role odgrywają czarownice i wypowiadane przez nie przepowiednie.
Jedną z ważniejszych wróżb całego cyklu jest ta z „Uczty dla wron”. Dzięki niej poznajemy przeszłość i przyszłość Cersei Lannister, okrutnej królowej. Młoda Cersei udaje się do miejscowej czarownicy nazywanej Maggy Żaba. Dziewczyna i jej przyjaciółki chcą, aby kobieta przepowiedziała im przyszłość. Z przepowiedni Cersei dowiaduje się, że zostanie żoną króla. Owocem związku będzie 19 dzieci – 16 dla króla i 3 dla królowej (bękarty Roberta Baratheona i dzieci Cersei z Jamiem). Przepowiednia czarownicy spełnia się, a Cersei już jako królowa chce za wszelką cenę ją udaremnić.
Czerwony Hotel, Graham Masterton
„Czerwony Hotel” to trzecia część cyklu o Sissy Sawyer, kilkudziesięcioletniej wróżce przepowiadającej przyszłość z kart. Tym razem Sissy przy pomocy wróżb i zdolności parapsychicznych rozwiąże sprawę brutalnych morderstw, do jakich dochodzi w tytułowym Czerwonym Hotelu w Luizjanie. Pewnego dnia wróżkę odwiedza Billy, jej przyrodni bratanek, wraz z dziewczyną T-Yon nawiedzaną przez koszmary związane z jej bratem Everettem. Tymczasem w należącym do Everetta hotelu w Luizjanie znika pokojówka, a jedyną rzeczą, jaką po sobie pozostawia, jest kałuża krwi. W wannie znalezione zostają zmasakrowane zwłoki policjanta, a dla właściciela staje się jasne, że miejsce nawiedzane jest przez żądne zemsty duchy. Tylko Sissy i poznane przy pomocy kart przepowiednie mogą zakończyć ten narastający koszmar.
Przepowiednia, Gwendolyn Womack
„Przepowiednia” Gwendolyn Womack, pisarki pochodzącej z Houston w Teksasie, to bestsellerowa powieść o tajemnicach, przepowiedniach i przeznaczeniu. Semele to badaczka starożytnych rękopisów. Podczas pracy w jej ręce trafia bezcenny manuskrypt z czasów Kleopatry. Opisano w nim historię pewnej tajemniczej talii tarota. Rękopis to dzieło jasnowidza, którego nieomylne przepowiednie opisywały wojny oraz kataklizmy na setki lat przed ich wystąpieniem. Badaczka zagłębia się w tekst manuskryptu i odkrywa, że dokument zaczyna wpływać na jej losy. Zagubiona, przerażona, a jednocześnie zaintrygowana kobieta prosi o pomoc swojego klienta, Theo Bossarda. Żadne z nich nie wie, że ktoś inny jest na tropie manuskryptu, a kobiecie grozi ogromne niebezpieczeństwo.
Przepowiednia dla Romanowów, Steve Berry
„Przepowiednia dla Romanowów” to idealna propozycja dla fanów literatury sensacyjnej oraz historical fiction. Steve Berry serwuje czytelnikom wizję współczesnej Moskwy w obliczu powrotu caratu. Powieść jest oparta na faktach i hipotezach. Całość została zręcznie wymieszana z poruszającymi wyobraźnię tajemnicami oraz mitami na temat rodziny Romanowów. Jekaterynburg, 16 lipca 1918 roku – od przejęcia władzy przez rewolucjonistów armia nieubłaganie zbliża się do miasta, w którym więziona jest carska rodzina. Rasputin, nadworny jasnowidz, przepowiada śmierć Romanowów, ale przedstawiona przez niego wizja daje szansę na ocalenie jednego z członków carskiej rodziny. Współczesna Rosja, Moskwa. Kraj przeżywa ekonomiczny upadek. Sposobem na naprawienie sytuacji ma być przywrócenie monarchii – nowy car zostanie wybrany wśród krewnych Mikołaja II. Wcześniej jednak Miles Lord, amerykański znawca rosyjskiej historii, ma dowiedzieć się wszystkiego o jego przeszłości. Czy Milesowi uda się rozszyfrować przepowiednię Rasputina? Czy komuś z Romanowów udało się przeżyć w 1918 roku?
Dobry omen, Terry Pratchett, Neil Gaiman
To przezabawna i niezwykle uszczypliwa powieść wyjątkowo dobrze dobranego duetu, który tworzą Terry Pratchett oraz Neil Gaiman. Zgodnie z przepowiednią przedstawioną przez jedyną całkowicie wiarygodną wróżkę koniec świata nastąpi w sobotę. I to tę najbliższą sobotę, zaraz po kolacji. Armie Nieba i Piekła zerwą się, zapłonie morze ognia, a księżyc schowa się pod krwawym całunem. Przepowiedziany koniec świata okazuje się największym problemem agenta Piekła, Crowleya, i anioła Azirafala. W związku z tym muszą zatrzymać Czterech Motocyklistów Apokalipsy i zabić Antychrysta. Ostatnie zadanie okazuje się najtrudniejsze ze wszystkich, bo Antychryst ma tylko 11 lat i jest bardzo miłym chłopcem.
To przezabawna powieść – duża dawka humoru, ironicznego i groteskowego.
Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa, C.S. Lewis
Przepowiednia determinuje wydarzenia także w klasycznej serii dla młodzieży „Opowieści z Narnii”, szczególnie w pierwszej części otwierającej cały cykl. „Lew, czarownica i stara szafa” to historia przygód wyjątkowego rodzeństwa: Piotra, Zuzanny, Edmunda i Łucji, którzy przypadkowo trafiają do baśniowej krainy zwanej Narnią (wejście do niej prowadzi przez starą szafę). Narnią włada okrutna Biała Czarownica, której władza jest jednak zagrożona przez przepowiednię głoszącą, że kiedy czworo ludzi zasiądzie na czterech tronach Narnii, jej rządy się zakończą. Czarownicę pokonać ma mityczny Lew Aslan, obrońca Narnii. Wiedźma zwabia Edmunda do zamku. Chce zabić Aslana, nie wiedząc, że tym samym wypełni przepowiednię – przepowiednię rozpoczynającą przygody czwórki rodzeństwa w baśniowej Narnii.
Harry Potter i Książę Półkrwi, J. K. Rowling
Na koniec zostawiliśmy Harry’ego Pottera i przepowiednię Sybilli Trelawney. Co ciekawe, w świecie wykreowanym przez Rowling przepowiednie mają swoje specjalne miejsce – są przechowywane w Sali Przepowiedni znajdującej się w Departamencie Tajemnic Ministerstwa Magii. O ich bezpieczeństwo dbają zaklęcia, dzięki którym przepowiednię może zabrać tylko ta osoba, której dana przepowiednia dotyczy.
Jedną z najważniejszych przepowiedni w świecie Harry’ego Pottera jest pierwsza przepowiednia Sybilli Trelawney, która dotyczyła Harry’ego Pottera i Neville’a Longbottoma. Przepowiednia wygłoszona przez pozostającą w transie Sybillę opisywała nadejście kogoś, kto będzie miał moc pokonania Czarnego Pana. Harry dowiaduje się o przepowiedni dopiero pod koniec piątego tomu („Harry Potter i Zakon Feniksa”). Od tego momentu jest jeszcze bardziej świadomy istnienia więzi łączącej go z Voldemortem.
Przepowiednie, wiedźmy i wróżki od wieków budzą w nas wiele skrajnych emocji – od niepohamowanej ciekawości do zaprzeczania istnieniu magii czy możliwości przewidywania przyszłości. Kontrowersyjne słowa Nostradamusa, Królowej Saby, wieszczenie końca świata przez Majów – wróżby od zawsze straszyły i fascynowały. Mamy nadzieję, że te przedstawione w naszym zestawieniu również przyprawiły was o gęsią skórkę i skłoniły do refleksji nad rolą przeznaczenia i walką z nim, nawet w obliczu samospełniających się przepowiedni.
Martyna Gancarczyk
O autorce artykułu
Z wykształcenia menadżer kultury. Uwielbia mieć dobrą książkę zawsze pod ręką. Wielka entuzjastka horrorów zarówno jeśli chodzi o literaturę, kinematografię, jak i gry. Dzień bez książki lub filmu to dzień stracony. Oprócz tego miłośniczka zwierząt, szczególnie psów (a zwłaszcza własnego).