Jesteś fanem fantasy i chciałbyś przekazać tego bakcyla swoim dzieciom? I dobrze! Bo fantasy to najlepszy gatunek literacki do zarażenia dzieciaków miłością do książek. Nie wiesz jednak, od czego zacząć, i które lektury podsunąć młodemu czytelnikowi? Spokojnie, tutaj znajdziesz to, czego potrzebujesz!
Dlaczego fantasy jest świetne dla młodych czytelników?
Po pierwsze, jak żaden inny gatunek rozwija fantazję! Wyobraźnia to niezwykle ważna część psychicznych dyspozycji człowieka. Wpływa na kreatywność i gotowość do podejmowania wyzwań, powiązana jest także z empatią i intuicją.
Powieści fantasy najmocniej zmuszają nas do porzucenia przyzwyczajeń, zmiany percepcji, wejścia w rzeczywistość zupełnie inną od tej, którą znamy. Tu wyobraźnia czytelnika odbywa jazdę bez trzymanki, może współtworzyć świat książki zupełnie dowolnie.
Po drugie, fantasy alegorycznie przedstawia to, co w życiu ważne: walkę dobra ze złem. To jeden z najważniejszych elementów opowieści z tego gatunku. Chodzi tu zarówno o Zło, które chce przejąć władzę nad światem i zniszczyć wszelkie przejawy Dobra, ale także o walkę tych dwóch sił w każdym z nas. Dzięki fantasy poznajemy też szereg niezwykle istotnych wartości, takich jak prawda, piękno, miłość, przyjaźń czy wolność.
I w końcu po trzecie, powieści fantasy to zwyczajnie świetnie opowiedziane historie. To opowiadania, które wciągają, angażują emocjonalnie, sprawiają, że czytanie to prawdziwa przygoda. A o to nam właśnie chodzi, kiedy chcemy zarazić nasze dzieci miłością do książek! Oczywiście jak w każdym gatunku znajdziemy tu lepsze i gorsze książki, ale bywają również te naprawdę wybitne.
No dobrze, mam nadzieję, że po tym przydługim wstępie wiecie już mniej więcej, co mam na myśli, pisząc, że warto czytać fantasy razem z dziećmi. Ale pozostaje jeszcze pytanie: co czytać? Wybór jest naprawdę przeogromny. Poniżej znajdziecie propozycje 12 książek i cykli, które zdecydowanie godne są uwagi. Ale pamiętajcie o jednej bardzo, ale to bardzo ważnej rzeczy: wybierając książkę, którą będziecie czytać dzieciom lub z dziećmi, warto kierować się tym, aby i dorosły świetnie się przy niej bawił! Moim zdaniem najlepsze opowieści dla dzieci to te, którymi można się zachwycać w każdym wieku. Oczywiście musimy wybierać książki odpowiednie dla młodego czytelnika, ale nikt nie powiedział, że dorośli mają się przy nich nudzić.
Jeżeli chcecie zacząć od czegoś klasycznego, polecam zwłaszcza (kolejność ułożona pod względem wieku młodszego z czytelników):
„Opowieści z Narnii” C.S. Lewis (od 7 lat)
To jedna z najbardziej kultowych serii fantasy. Bohaterami cyklu jest rodzeństwo Pavensie: Piotr, Edmund, Zuzanna i Łucja. Pewnego dnia dzieci odkrywają, że stara szafa w domu ich wuja prowadzi do niesamowitej krainy o nazwie Narnia. Tak zaczynają się przygody dzieci i trwająca siedem tomów walka o zwycięstwo Dobra w Narnii.
Warto tu wspomnieć, że „Opowieści” można czytać w różnej kolejności: chronologicznie według tego, jak powstawały, lub według chronologii wydarzeń opisanych w kolejnych tomach:
| Według daty powstania | Według chronologii opisanych wydarzeń |
| Lew, czarownica i stara szafa | Siostrzeniec czarodzieja |
| Książę Kaspian | Lew, czarownica i stara szafa |
| Podróż „Wędrowca do Świtu” | Koń i jego chłopiec |
| Srebrne krzesło | Książę Kaspian |
| Koń i jego chłopiec | Podróż „Wędrowca do Świtu” |
| Siostrzeniec czarodzieja | Srebrne krzesło |
| Ostatnia bitwa | Ostatnia bitwa |
Osobiście polecam czytać w kolejności, w jakiej książki były pisane. Wtedy każdy kolejny tom przynosi nowe odkrycia i odpowiedzi na pytania, które zadajemy sobie w czasie lektury.
„Charlie i fabryka czekolady” Roald Dahl (od 7 lat)
Charlie Bucket uwielbia czekoladę, ale jego rodziców stać na kupienie mu tego przysmaku jedynie raz w roku – z okazji urodzin. Pewnego razu chłopiec znajduje w opakowaniu czekolady Złoty Kupon – bilet, dzięki któremu będzie mógł zwiedzić fabrykę czekolady należącą do nieco szalonego, ale całkiem sympatycznego Willy’ego Wonki. To, co znajduje się za drzwiami fabryki, to prawdziwa magia!
To cudowna powieść, od której aż cieknie ślinka! To także historia, która uczy, że warto walczyć z pokusami.
„Bracia Lwie Serce” Astrid Lindgren (od 7 lat)
Bohaterami powieści są dwaj bracia: nieuleczalnie chory Karol-Sucharek oraz jego starszy brat Jonatan. Aby pomóc bratu w uporaniu się ze świadomością nadchodzącego końca, Jonatan wymyśla cudowną krainę Nangijalę, do której trafia się po śmierci. Nieoczekiwanie w domu braci wybucha pożar. Jonatan, ratując brata, wyskakuje przez okno i ginie. Dwa miesiące później umiera także Karol. Obaj trafiają do owej magicznej Nangijali. Niestety szybko okazuje się, że i w tej cudownej krainie panoszy się zło. Pobliską doliną rządzi okrutny Tengil, który uczynił z mieszkańców swoich niewolników. Chłopcy wyruszają z misją pomocy, zniewolonym i pokonania tyrana.
„Wodnikowe Wzgórze” Richard Adams (od 9 lat)
Pewnego dnia na skraju królikarni pojawia się tablica informująca o budowie nowego ludzkiego osiedla. Niepozorny strachliwy Piątek wyczuwa nadchodzącą katastrofę, ale przywódcy stada nie chcą słuchać jego ostrzeżeń. Dlatego też Piątek razem z bratem Leszczynkiem zbierają grupkę królików i opuszczają dom, aby poszukać nowego schronienia. Zanim jednak dotrą do ziemi obiecanej – Wodnikowego Wzgórza – czeka ich wiele niebezpieczeństw i przeszkód. Autor w króliczych bohaterach świetnie odzwierciedlił różne temperamenty i modele społeczne. Do tego stworzył prawdziwą króliczą mitologię oraz język! To wszystko sprawia, że książkę czyta się z zapartym tchem, mając zarówno 10, jak i 30 lat!
„Hobbit, czyli tam i z powrotem” J.R.R. Tolkien (od 10 lat)
Tolkiena nikomu chyba nie trzeba przedstawiać. To właśnie jemu zawdzięczamy tak bujny rozwój literatury fantasy. „Hobbit” powstał z opowieści, które Tolkien snuł swoim wnukom na dobranoc. To historia o wyprawie krasnoludów pod wodzą Thorina Dębowej Tarczy do Samotnej Góry w celu odbicia jej z łap okupującego ją smoka. Do wyprawy dołącza niepozorny hobbit, który okaże się bardzo dzielnym kompanem podróży. To klasyczna opowieść o prawdziwej odwadze, sile przyjaźni i tęsknocie za utraconym domem.
„Był sobie raz na zawsze król” T.H. White (od 11 lat)
To świetny retelling legend arturiańskich, pełen humoru, ironii i zabawy językiem. W pierwszym tomie poznajemy młodego Artura, który rozpoczyna nauki u Merlina. Merlin z kolei „żyje pod prąd” i pamięta wiek XX, przez co zdarza mu się narzekać, że w XII-wiecznej Anglii nie wymyślono jeszcze elektryczności. „Był sobie raz na zawsze król” to napisania z cudownym humorem opowieść o bohaterach, których już dobrze znamy: Arturze, Merlinie, Morganie, Rycerzach Okrągłego Stołu, Robin Hoodzie i wielu innych.
„Czarnoksiężnik z Archipelagu” Ursula Le Guin (od 12 lat)
Młody chłopiec, który na co dzień pasa kozy, zaczyna wykazywać magiczne zdolności. Pewnego razu zjawia się u niego potężny czarodziej i zabiera go na nauki. Chłopiec otrzymuje także swoje prawdziwe imię – Ged, choć całe Ziemiomorze pozna go jako Krogulca. Ged, kierowany ambicją, przez przypadek otwiera przejście do świata umarłych, skąd uwalnia na świat Cień. Wszystkie kolejne przygody Geda będą prowadzić do konfrontacji z Cieniem. Ursula Le Guin, snując opowieść o czarach, opowiada także o dojrzewaniu i odpowiedzialności za popełniane czyny.
Jeżeli mielibyście jednak ochotę na coś mniej klasycznego, polecam zwłaszcza poniższe tytuły:
Cykl „Magiczne drzewo” Andrzej Maleszka (od 8 lat)
Wszystko zaczęło się, gdy burza powaliła olbrzymi stary dąb – Magiczne Drzewo. Ludzie zrobili z niego setki rzeczy, a każda z nich zachowała cząstkę magicznej mocy. I właśnie dzięki jednemu z takich przedmiotów rozpoczynają się przygody trójki bohaterów – to krzesło, które spełnia życzenia. Ale przy ich wypowiadaniu trzeba być ostrożnym, ponieważ spełnia i te dobre, i te złe.
„Dom tajemnic” Chris Columbus, Ned Vizzini (od 8 lat)
Kiedy reżyser “Harry’ego Pottera” bierze się za pisanie powieści, można przeczuwać, że wyjdzie z tego coś niesamowitego! Chris Columbus wraz z Nedem Vizzinim stworzyli historię pełną niesamowitych zwrotów akcji, przygód, tajemnic i magii. Bohaterami jest trójka rodzeństwa. Ich rodziców porwano, a oni dostają pewną niezwykłą misję i zostają przeniesieni do magicznego świata. Teraz muszą zrobić wszystko, aby odbić rodziców z rąk porywaczy i wrócić do domu, do swojego poprzedniego życia.
„Harry Potter” J.K. Rowling (od 10 lat)
Drogi czytelniku, jeśli jeszcze nie czytałeś “Harry’ego Pottera”, to powinieneś się poważnie zastanowić, gdzie byłeś i co robiłeś przez ostatnie 20 lat! Historia młodego czarodzieja i jego zmagań z Sam-Wiesz-Kim to już pozycja kultowa i obowiązkowa, którą powinien przeczytać każdy. Tak, można ją krytykować za trywialność, czerpanie pełnymi garściami z dorobku innych pisarzy czy nawet okultyzm. Nic nie zmienia jednak faktu, że ta książka ma w sobie taką magię i ciepło, że nie sposób się w niej nie zakochać. To po prostu świetnie opowiedziana historia o przyjaźni, odwadze i odkrywaniu w sobie bohatera.
Cykl „Percy Jackson i bogowie olimpijscy” Rick Riordan (od 10 lat)
A co ty byś zrobił, gdyby okazało się, że twoim ojcem jest Posejdon? Percy’emu właśnie to się przydarzyło! Jakby tego było mało, musi wyruszyć w niebezpieczną misję, by odzyskać skradzioną mityczną broń. Po drodze stawi czoła legendarnym stworom i potworom, a to wszystko dzieje się w barwnej opowieści, od której nie sposób się oderwać. Cykl Riordana to świetny wstęp do rozbudzenia zainteresowań mitologią i korzeniami, z których wywodzi się nasza kultura.
Cykl „Zwiadowcy” John Flanagan (od 10 lat)
Piętnastoletni Will musi podjąć jedną z najważniejszych decyzji w swoim życiu – kim zostanie w przyszłości? Pragnie być rycerzem, jednak jest drobnej postury i nie za bardzo nadaje się do rycerskich zadań. Postanawia więc dołączyć do owianych mgiełką tajemnicy zwiadowców, którzy, jak głosi plotka, potrafią stawać się niewidzialni. I tak Will rozpoczyna naukę pod okiem Halta, prawdziwego mentora i przyjaciela.
Katarzyna Skrzypczyk-Matuszczyk
O autorce
Zawodowo: związana z platformą e-bookową Woblink.com
Cel życiowy: przeczytać wszystkie książki świata
Ilość książek przeczytanych do tej pory: zbyt mało
Znaki szczególne: miłość do szczurów i innych futerkowców