8 października swoją przedpremierę miała najnowsza książka dwukrotnego laureata Nagrody Literackiej Nike Wiesława Myśliwskiego. „Ucho igielne” to jedna z najbardziej wyczekiwanych powieści ostatnich lat. Poprzednia książka Myśliwskiego, „Ostatnie rozdanie”, ukazała się przeszło pięć lat temu. „Ucho igielne” dostępne będzie w księgarniach w całej Polsce od 17 października.
Przy okazji premiery książki warto podsumować kilka faktów i ciekawostek z życia Wiesława Myśliwskiego, pisarza urodzonego w 1932 roku w niewielkiej wsi Dwikozy. Po wojnie ukończył on szkołę średnią w Sandomierzu, a swoje pierwsze naukowe kroki stawiał na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie studiował filologię polską.
Dorobek
„Ucho igielne” to siódma powieść Wiesława Myśliwskiego. Ponadto pisarz ma na swoim koncie cztery dramaty. Jego książki zostały przetłumaczone na przeszło dwadzieścia języków.
Nagrody
Wiesław Myśliwski jest jednym z najczęściej nagradzanych polskich pisarzy. Dwukrotnie wyróżniony był najważniejszą polską nagrodą literacką – Nike – w 1997 za „Widnokrąg” i w 2007 za „Traktat o łuskaniu fasoli”. Ponadto otrzymał kilka doktoratów honoris causa, m.in. Uniwersytetu Rzeszowskiego i Opolskiego.
Wśród wyróżnień państwowych warto wymienić Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (wcześniej otrzymał także Krzyż Kawalerski i Oficerski), Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, Nagrodę Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz honorowe obywatelstwo Sandomierza.
Fragment audiobooka „Ucha igielnego” w interpretacji Jerzego Radziwiłowicza.
Idole
Wiesław Myśliwski w wywiadach nie lubi mówić o ulubionych pisarzach, młodych autorach, na których warto zwracać uwagę, językach, na które przetłumaczono jego książki, wyróżnieniach, którymi został uhonorowany. Czasem jednak zdarza się, że dziennikarzowi uda się przekonać go do kilku ustępstw. W rozmowie z Januszem Drzewuckim podczas Festiwalu Apostrof w 2017 roku wspomniał o trzech najważniejszych autorach i ich kluczowych dziełach, które wywarły na niego największy wpływ – Marcel Proust i „W poszukiwaniu straconego czasu”, „Idiota” Fiodora Dostojewskiego oraz Franz Kafka i opowiadanie „Budowa chińskiego muru”.
Ołówek i gumka – analogowy Word
Myśliwski fragmenty swoich powieści oraz inne zapiski i notatki tworzy za pomocą ołówka. Dlaczego? Przyczyna jest prosta! Gdy coś mu nie pasuje, od razu wymazuje zbędny fragment gumką.
Debiut
Wiesław Myśliwski przyznał, że nie planował kariery pisarza. Nawet jego najbliżsi przyjaciele nie wiedzieli, że napisał powieść. „Nagi sad”, jego debiut literacki, który ukazał się w 1967 roku, był dla wszystkich ogromnym zaskoczeniem.
Pisanie w pierwszej osobie
Myśliwski nie lubi pytań dotyczących wątków autobiograficznych w swoich książkach. Dziennikarze i prowadzący spotkania autorskie często pytają go o wykorzystywanie motywów zaczerpniętych bezpośrednio z jego życia. A to dlatego, że Wiesław Myśliwski najczęściej stosuje narrację w pierwszej osobie liczby pojedynczej. Taki zabieg tłumaczy tym, że to jedyna prawdziwa forma prowadzenia opowieści – twierdzi, że trzecią osobę wymyślili teoretycy literatury. Człowiek z natury opowiada w swoim imieniu, więc nie może wiedzieć, co myśli i czuje ktoś inny.
Nurt chłopski
Kolejną kwestią wielokrotnie poruszaną na spotkaniach z Wiesławem Myśliwskim jest temat stylu literackiego, jaki reprezentuje pisarz – nurtu chłopskiego. Jak sam tłumaczy, często pisze o wsi, ponieważ ze wsią i chłopstwem się utożsamia. Ponadto przez kilkanaście lat prowadził pismo poświęcone ratowaniu zabytków piśmienniczych chłopów – „Regiony”. Dzięki temu poznał wiele unikatowych opowieści, baśni i legend wiejskich, którymi do dziś się inspiruje. W wywiadach opowiada też o przewartościowaniu, jakie nastąpiło po roku 1956, gdy skończył się socrealizm, a triumfy zaczął święcić tzw. nurt chłopski. Wcześniej wieś podejmowana była w literaturze jako temat, od drugiej połowy lat 50. XX wieku zaczęto po prostu inspirować się wsią. Jednym z przedstawicieli tego ruchu stał się właśnie Myśliwski.
Muzyka
Myśliwski uważa, że sztuka jest jednością, formą okazywania emocji i uczuć za pomocą różnych środków ekspresji. Nie uznaje wyższości żadnej ze sztuk, poza tym, że określa literaturę za bardziej wolną niż muzyka czy malarstwo, które wymagają instytucji. Malarstwo – galerii, a muzyka – wykonawców. Wiesław Myśliwski pisze przy muzyce, najchętniej przy Bachu i Schubercie. Stroni od tworzenia przy piosenkach i utworach posiadających warstwę wokalną.
Adaptacje
Część powieści i dramatów Myśliwskiego została zekranizowana bądź zaadaptowana na potrzeby teatru lub teatru telewizji. Jego dzieła interpretowali Tadeusz Junak, Ryszard Ber, Wojciech Marczewski, Kazimierz Dejmek, Izabella Cywińska czy Bogdan Tosza.
Więcej o Wiesławie Myśliwskim możecie dowiedzieć się podczas spotkania autorskiego, które odbędzie się 22 października w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie. Darmowy fragment „Ucha igielnego” możecie przeczytać tutaj.