Koniec grudnia to czas różnorakich podsumowań. Cały rok publikowaliśmy artykuły o zapowiedziach i nowościach wydawniczych, o nominowanych do nagród literackich i laureatach. Teraz przyszedł czas na podsumowanie roku – najlepsze książki roku według redakcji Czytaj PL.
Poleca Kuba Krasny:
Błoto słodsze niż miód. Głosy komunistycznej Albanii – Małgorzata Rejmer
Małgorzata Rejmer oddała głos ofiarom komunistycznych represji reżimu Envera Hodży w Albanii. Każda z historii wydaje się być całkowicie absurdalna, żywcem wyjęta z kart „Procesu” Kafki. A jednak każda jest prawdziwa. W pewnym momencie Albania zerwała stosunki dyplomatyczne z pozostałymi krajami komunistycznymi, najpierw z Jugosławią, później Związkiem Radzieckim, a na koniec nawet z Chinami. Kraj został odcięty od reszty świata, wprowadzono potworny terror, kilkaset tysięcy obywateli zaczęło współpracować z bezpieką, donosząc nawet na członków własnej rodziny. 20 lat więzienia za narzekanie na przesiedlenie? 7 lat za narzekanie na jakość chleba? 25 lat za próbę ucieczki z kraju? Komunizm w wersji polskiej był niczym w porównaniu z tym, co spotkało Albańczyków po wojnie. Terror, tortury, represje, absurdalne wyroki, całkowite zamknięcie granic… Paradoksalnie książkę Rejmer czyta się jak dobrą powieść i nie bez powodu została nominowana do Paszportów „Polityki”.
Żywego ducha – Jerzy Pilch
Książka Jerzego Pilcha została pominięta w wielu prestiżowych zestawieniach roku, a szkoda! Jasne, Pilch znów pisze o sobie, warto jednak docenić złamanie dotychczasowych konwencji. Bohater jego powieści budzi się w zupełnie nowej rzeczywistości, jest ostatnim człowiekiem na ziemi. Pilch i literatura postapokaliptyczna? My to kupujemy.
Nić Ariadny – Jan Bajtlik
Pominięcie tej książki milczeniem byłoby grzechem. Pięknie wydana, pięknie ilustrowana – po prostu piękna. Autor i rysownik, Jan Bajtlik przedstawił greckie mity za pomocą wielkoformatowych grafik. Na początku książki zaprasza czytelników do podróży przez mitologię, wręczając im tytułową nić Ariadny, która towarzyszy im podczas wypraw na Olimp, po Złote Runo, do Odysei, podczas wojny trojańskiej czy dwunastu prac Herkulesa. Oprócz tego przedstawia codzienne życie starożytnych Greków.
Polecamy śledzić profil artysty na Facebooku, na którym publikuje rzeczy, które inspirowały go podczas drobiazgowego rysowania ilustracji do „Nici Ariadny”.
Żeby umarło przede mną – Jacek Hołub
„Żeby umarło przede mną” to pięć historii matek niepełnosprawnych dzieci, które opowiadają o swojej codzienności i trudnościach, jakie wynikają z całkowitego poświęcenia swojego życia opiece nad chorym. Kobiety, a co za tym idzie autor książki, nie skupiają się na szczegółowym przedstawieniu chorób, a na wyzwaniach, jakim muszą sprostać rodzice, od przekraczających domowy budżet wydatków, przez sprawy urzędowe, po rutynę i spędzanie czasu z osobą, z którą kontakt jest bardzo ograniczony i która wymaga stałej uwagi. Wzruszający i ważny reportaż.
Lincoln w Bardo – George Saunders
„Lincoln w Bardo” podbił serca czytelników na całym świecie. Amerykańskie „Dziady” to napisana w eksperymentalny sposób opowieść o żałobie Lincolna po śmierci ukochanego syna oraz błądzących po cmentarzu duchach ludzi, którzy nie są świadomi faktu, że nie należą już do świata żywych. Aż trudno uwierzyć, że Saunders nie czytał Mickiewicza…
Poleca Martyna Gancarczyk:
Jego krwawe zamiary, Graeme Macrae Burnet
„Jego krwawe zamiary” to szkocka powieść wydana w Polsce nakładem wydawnictwa Stara Szkoła, określana jako thriller psychologiczno-sądowy. Książka została doceniona zarówno przez krytyków, jak i czytelników, co potwierdzają liczne nominacje oraz nagrody. Powieść jest między innymi finalistką Nagrody Bookera 2016, zdobywczynią Nagrody Saltire 2016 w kategorii Najlepsza Powieść i Nagrody Vrij Nederland w kategorii Najlepszy Thriller. Graeme Macrae Burnet opowiedział w niej historię brutalnego potrójnego morderstwa, trudnego śledztwa i żmudnego procesu. „Jego krwawe zamiary” to wyjątkowa powieść, w której to sam czytelnik, na podstawie niepewnych dowodów i w zgodzie z własnym sumieniem, musi dokonać moralnego osądu mordercy. Jeśli chcecie poznać bliżej autora „Jego krwawych zamiarów”, odsyłamy do naszego wywiadu, który znajdziecie TUTAJ.
4 3 2 1, Paul Auster
„4 3 2 1” to prawie 1000-stronicowa powieść, w której Auster opisuje cztery warianty losów jednego człowieka, Archibalda Isaaca Fergusona. Łączy je jedno – niegasnące uczucie Fergusona do Amy Schneiderman. Autor „Trylogii nowojorskiej” przedstawił życie głównego bohatera, uwzględniając różne zmienne wpływające na jego dalsze losy, takie jak wypadki, decyzje, wybory zarówno samego Fergusona, jak i jego najbliższych. Eksperymentalna formę monumentalnej powieści docenili członkowie jury Nagrody Bookera umieściło książkę w finale. „4 3 2 1” nie otrzymało wyróżnienia, jednak nas zarówno forma powieści, jak i jej treść urzekły całkowicie.
Szczelina, Jozef Karika
„Szczelina” to naszym zdaniem najlepszy i najstraszniejszy horror tego roku. Jozef Karika mierzy się w nim z mrożącą krew w żyłach legendą Trybecza – opisuje serię owianych tajemnicą zniknięć w górskim paśmie na Słowacji. Część z zaginionych nigdy nie wraca, część zostaje znaleziona martwa. Zdarza się także, że ktoś powraca, ale nie jest już tą samą osobą, co przed wyprawą w góry.
Podczas lektury nie raz, nie dwa będziecie się zastanawiać, czy tajemnicze i przerażające zdarzenia opisane przez autora są tylko legendą, misternie skonstruowaną mistyfikacją czy może wydarzyły się naprawdę. Jeśli lubicie historie z dreszczykiem, w których prawda miesza się z fikcją, to nie możecie pominąć tej książki.
Powieść została uhonorowana najważniejszą słowacką nagrodą literacką Anasoft Litera w kategorii Nagroda Czytelników.
Immortaliści, Chloe Benjamin
„Immortaliści” to jedno z większych zaskoczeń tego roku. Powieść o przepowiedniach, magii, miłości i walce z przeznaczeniem okazała się fantastyczną i zapadającą na długo w pamięć książką pełną smutku oraz melancholii. Mamy koniec lat 60. ubiegłego wieku, Manhattan i rodzinę Goldów. Pewnego upalnego dnia rodzeństwo postanawia odwiedzić cygańską wróżkę, która ma przepowiedzieć każdemu z Goldów datę jego śmierci. Od tego momentu bohaterowie zostaną naznaczeni tą pozornie nic nieznaczącą przepowiednią jak klątwą. Chloe Benjamin stawia w powieści pytanie o to, w jakim stopniu każdy z nas panuje nad swoim losem, a jak dużo w ludzkim życiu zależy od przypadku.
Poleca Mikołaj Kołyszko:
Zbrodnie prawie doskonałe. Policyjne Archiwum X – Iza Michalewicz
Reportaż, na który czekaliśmy od kilku lat. Krakowska sprawa „Skóry”, bestialskie morderstwo premiera Jaroszewicza, dziwne samobójstwo młodej dziewczyny w Łodzi. We wszystkich tych sprawach mordercy przez długi czas pozostawali nieuchwytni (lub nadal pozostają na wolności). Czasami działania prokuratury, policji i sądów zawodzą. Wtedy do akcji wkraczają policjanci z Archiwum X, którzy po latach starają się wyjaśnić skomplikowane sprawy i w końcu doprowadzić do sprawiedliwego ukarania sprawców.
Reportaż, na który czekaliśmy od kilku lat. To pierwsza książka, która opisuje najsłynniejsze śledztwa wyjaśniane przez polskie Archiwum X z tak wielu punktów widzenia – śledczych, ofiar oraz samych sprawców.
Choć w naszej redakcji nie brakuje miłośników mrocznych historii, po lekturze książki Michalewicz długo nie mogliśmy dojść do siebie.
Mock. Pojedynek – Marek Krajewski
Co sprawiło, że młody, ambitny student filologii klasycznej zamienił się w brutalnego, cynicznego i piekielnie skutecznego wrocławskiego śledczego? Wielu miłośników przygód o Eberhardzie Mocku długo zadawało sobie to pytanie. W końcu autor, pisząc tę powieść, odpowiedział na to pytanie.
Książka zebrała niemal same pozytywne recenzje. Większość osób uznało ją za najlepszą powieść w dorobku autora, mimo że nie ma w niej makabrycznych elementów tak charakterystycznych dla serii o słynnym policjancie z Breslau.
W naszym zestawieniu znalazły się zarówno powieści, reportaże, jak i książki dla dzieci. Już niebawem na naszej stronie opublikujemy najciekawsze zapowiedzi nadchodzącego roku. Tymczasem życzymy wszystkim czytelnikom wszystkiego najlepszego na Święta i góry książek pod choinką!