9 czerwca 1870 roku zmarł Charles Dickens, jeden z najważniejszych brytyjskich pisarzy, autor takich książek jak „Oliver Twist”, „David Copperfield” i „Klub Pickwicka”. Przy tej okazji warto przypomnieć kilka ciekawostek z jego życia.
Oto kilka ciekawostek z życia Charlesa Dickensa, jednego z najważniejszych powieściopisarzy w dziejach.
Wczesna samodzielność
Gdyby nie długi ojca, Charles Dickens mógłby nigdy nie zostać pisarzem. Gdy chłopak miał 12 lat, jego tata wylądował w więzieniu, skazując tym samym swoją rodzinę na biedę. Charles musiał rozpocząć pracę. Wspomnienia z młodości, głównie dziecięce doświadczenia z pracy w fabryce, wywarły ogromny wpływ na jego późniejszą twórczość. Dickens w młodym wieku zderzył się z niesprawiedliwością społeczną i na własnej skórze odczuł trudy życia.
Dziennikarskie początki
W wieku 20 lat Dickens rozpoczął pracę w parlamencie – zdawał stamtąd relacje. Równolegle pracował w kilku londyńskich dziennikach. Oprócz rzetelnych artykułów pisał też krótkie, zabawne historyjki na temat ludzi, których poznał.
Wizyta w Stanach, abolicjonizm i prawa autorskie
W 1942 roku po raz pierwszy odwiedził Stany Zjednoczone. W czasie wizyty chciał zwiedzić jak najwięcej. Dickens był abolicjonistą, potępiał niewolnictwo nie tylko w swoich książkach. W czasie podróży wielokrotnie występował przed publicznością, miał okazję przemawiać również w Kongresie.
Oprócz mówienia o niewolnictwie, Dickens podczas swoich wystąpień nawiązywał do praw autorskich i pirackich wersji jego książek, które były dystrybuowane w Stanach Zjednoczonych. Mimo dużej aprobaty i wsparcia tamtejszych pisarzy i polityków, Dickens niewiele ugrał. Dowiedział się jednak, że powinien być wdzięczny za to, że jest popularny na kontynencie.
Londyn
Dickens nierozerwalnie związany jest z XIX-wiecznym Londynem. Rodzinne, ukochane miasto pisarza wielokrotnie służyło jako tło fabuły jego powieści i opowiadań.
Katastrofa kolejowa
9 czerwca 1865 roku w drodze powrotnej z Paryża, Dickens był jedną z ofiar katastrofy kolejowej, która wydarzyła się podczas przejazdu przez most w Staplehurst. Siedem wagonów spadło w przepaść. Jedynym wagonem, który utrzymał się na moście był ten, w którym wówczas przebywał Dickens. Zanim przybyły służby ratunkowe, pisarz zaangażował się w ratowanie rannych i pomoc umierającym. Po akcji ratunkowej przypomniał sobie, że zostawił rękopis „Naszego wspólnego przyjaciela”. Motyw wypadku pojawi się w jednym z opowiadań o duchach, w którym główny bohater doznaje przeczucia, że zginie w katastrofie kolejowej.
Trasa promocyjna
Dickens miał wielki wpływ na nowoczesną formę promocji literatury. W 1867 roku ponownie przybył do Stanów Zjednoczonych na tournee z odczytami fragmentów swoich dzieł. W ciągu roku odbyło się przeszło 70 spotkań autorskich podczas których, oprócz odczytów, rozmawiał z czytelnikami i podpisywał swoje książki. Ledwo udało mu się uciec przed pobraniem dużego procentu z zysków, które czerpał z wykładów.
Opowieść wigilijna
Szczególne miejsce w twórczości Dickensa zajmuje „Opowieść wigilijna”, nowela której akcja rozgrywa się w czasie świąt Bożego Narodzenia. Bohatera powieści Ebenezera Scrooge’a nawiedzają trzy duchy, które pokazują mu wydarzenia z przeszłości, teraźniejszości i przyszłości. To doświadczenie bezpowrotnie zmienia skąpego biznesmena. Ta krótka lektura na stałe wpisała się w świąteczny folklor. Wielokrotnie ekranizowana i parafrazowana nowela stała się inspiracją dla wielu następnych moralizatorskich dzieł, podejmujących temat ludzkiej przemiany i magii świąt. W wielu dokumentach i dziełach historycznych pojawiają się głosy, że książka Dickensa miała wydźwięk społeczny – po jej publikacji znacznie zwiększyła się chęć obchodzenia Bożego Narodzenia. „Opowieść wigilijna” miała zatem wpływ na odrodzenie świąt, jako okazji do spotkania z rodziną.
Podwójna moralność
Wbrew powszechnej opinii, o międzynarodowej sławie z pisania książek piętnujących wyzysk, nieprawość i niesprawiedliwość społeczną, Dickens nie należał do ludzi świętych. Ofiarą jego podwójnej moralności była żona Charlesa, Catherine. Gdy Dickens jeździł z odczytami swoich książek i brylował na salonach, Caterine zajmowała się ich dziećmi. A mieli ich aż 10! Oprócz licznych kochanek, Charles Dickens nawiązał dwuznaczną relację z 15-letnią siostrą swojej żony, w której był bardzo zakochany. Gdy dziewczyna nagle zmarła, Dickens popadł w depresję, co tylko potwierdza jego uczucia.
Jak wynika z niedawno upublicznionych listów Catherine, Dickens nie tylko ją zdradzał ją, ale również planował pozbyć się kobiety. Chciał ją umieścić w przytułku, chociaż nie przejawiała oznak choroby psychicznej.
Rozwój postaci
W powieściach i krótkich utworach Dickensa pojawia się prawie 1000 postaci. Literaturoznawcy twierdzą, że pisarz miał niebagatelny wpływ na podejście do tworzenia bohaterów literackich. Takie postaci jak David Copperfield czy Scrooge z „Opowieści wigilijnej” na zawsze odcisnęły ślad w świadomości ludzi na całym świecie. Dla przykładu, w języku angielskim o osobie skąpej mówi się po prostu Scrooge.
Filmy
Wielu wybitnych reżyserów mówiło, że Dickens miał wielki wpływ na kino. W wypowiedziach nawiązywali do charakterystycznego dla konstrukcji scenariusza, równoległego prowadzenia kilku wątków. Oczywiście pierwsze fabularne filmy pojawiły się wiele lat po śmierci pisarza.
O filmowości dzieł Dickensa świadczyć mogą także liczne adaptacje. Do tej pory powstało kilkaset filmów, dzieł telewizyjnych, seriali i kreskówek, mniej lub bardziej swobodnie opartych na dziełach brytyjczyka. W samej erze kina niemego było to przeszło 100 produkcji, a ekranizacje jego dzieł powstają do dziś.
Wśród najpopularniejszych adaptacji warto wyróżnić „Olivera Twista”, film Romana Polańskiego z 2005 roku oraz animowaną „Opowieść wigilijną” Roberta Zemeckisa, w której swoich głosów i twarzy, dla zanimowanych modeli, użyczyli m.in. Jim Carey, Colin Firth i Gary Oldman. Nie można nie wymienić także „Wielkich nadziei” oscarowego dziś reżysera Alfonso Cuarona. W filmie wystąpiła cała plejada gwiazd, z Gwyneth Paltrow, Robertem De Niro i Ethanem Hawkiem na czele.
Dickens na banknotach
Do niedawna podobizna Charlesa Dickensa znajdowała się na banknotach 20 funtowych. Pierwszy raz grafika z Dickensem została wydrukowana na pieniądzach w 1992. Ostatecznie banknoty wycofano z obiegu w 2000 roku.
Śmierć
Charles Dickens zmarł nagle, 9 czerwca 1870 roku w wieku 58 lat, w wyniku udaru. Nie był to jednak jego pierwszy udar. Już w czasie podróży promocyjnej po Stanach Zjednoczonych pisarz narzekał na zdrowie. Oliwy do ognia dolała kolejna seria odczytów, tym razem już w Wielkiej Brytanii i Irlandii.