3 stycznia 1892 roku urodził się John Ronald Reuel Tolkien, pisarz, poeta, filolog i wykładowca akademicki. Jest autorem kultowego „Władcy Pierścieni”, jednej z najlepiej sprzedających się książek w historii literatury. Łączna liczba sprzedanych egzemplarzy tej książki (wydawanej zarówno w formie trylogii, jak i jednego tomu) przekroczyła 140 milionów. Przy okazji rocznicy urodzin pisarza warto dowiedzieć się kilku istotnych rzeczy o jego życiu.
Służba w wojsku
Na twórczość J. R. R. Tolkiena bardzo duży wpływ miała służba w wojsku i udział w I wojnie światowej. Po wybuchu wojny został powołany do oddziału strzelców z Lancashire, gdzie zajmował się łącznością oraz tłumaczeniami. W 1916 roku brał czynny udział bitwie nad Sommą − jednym z najkrwawszych starć podczas I wojny światowej. Tolkien walczył prawie do samego końca bitwy, 8 listopada musiał opuścić front z powodu objawów gorączki okopowej i wrócić na leczenie do Anglii.
Psychoanaliza Tolkiena
Jak pisze w swojej książce Andrzej Szyjewski, w dzieciństwie Tolkien został ukąszony przez tarantulę. Mimo że nie miał traumy z tego powodu i nie cierpiał na arachnofobię, to w jego książkach pająki utożsamiane są ze złem. Jak pisze autor „Od Valinoru do Mordoru”, biografowie Tolkiena upatrują w utożsamieniu pająków z mrocznymi siłami podświadomego, freudowskiego ujścia lęku związanego z doświadczeniem z dzieciństwa.
„Władca Pierścieni” miał ukazać się w jednym tomie
„Władca Pierścieni” to jedna zamknięta historia, więc Tolkien chciał ją wydać jako jedną książkę. Ze względu na zbyt dużą objętość wydawcy zmusili go do podzielenia historii na trzy tomy. W czasie wojny drastycznie wzrosła cena papieru, więc podzielenie książki ułatwiło jej wydanie. Miało to także charakter komercyjny − każdy tom można było kupić w odpowiedniej cenie.
Znajdź
ebooka Władca Pierścienia. Drużyna Pierścienia
w księgarni Woblink
Tolkien poetą?
Tolkien powszechnie znany jest jako twórca historii Śródziemia, czyli „Władcy Pierścieni”, „Hobbita” czy „Silmarillionu”. Podobnie jak inny wybitny pisarz fantasy XX wieku, H.P. Lovecraft, Tolkien zaczynał od poezji i nigdy tak na dobrą sprawę się z nią nie rozstał. Jego pierwsze zachowane wiersze pochodzą z 1911 roku.
Hymny Tolkiena
Miłości do poezji można doszukiwać się także w prozie Tolkiena. W wielu jego książkach pojawiają się pieśni, hymny i wiersze śpiewane bądź recytowane przez bohaterów. Wiele z nich swoją konstrukcją i rytmem przypomina utwory religijne. Niektóre z nich Tolkien sam interpretował, nagrania z jego śpiewem można dziś posłuchać między innymi na YouTubie.
Przyjaźń z C.S. Lewisem
Tolkien na studiach poznał C.S. Lewisa, późniejszego autora „Opowieści z Narnii”. Szybko stali się bliskimi przyjaciółmi, ta znajomość miała na nich obu ogromny wpływ. Tolkien mocno wpłynął na życie duchowe Lewisa, mieli podobne zainteresowania, doświadczyła ich wojna. Z zachowanej bogatej korespondencji wynika, że konsultowali ze sobą fabuły swoich książek – byli swoimi pierwszymi recenzentami. Więcej o C.S. Lewisie możecie przeczytać tutaj, a o przyjaźni obu pisarzy w książce Colina Turieza pt. „Tolkien i C. S. Lewis. Historia niezwykłej przyjaźni”.
Inklingowie
Tolkien i Lewis byli założycielami nieformalnego klubu – stowarzyszenia intelektualistów związanych z Oksfordem. Jego członkowie spotykali się w pubach pod koniec lat 30., a podczas spotkań dyskutowali o poezji, filozofii i literaturze. Duża część towarzystwa zajmowała się literaturą, w związku z czym często podczas wspólnych posiedzeń Inklingowie czytali fragmenty swoich książek, a następnie poddawali je dyskusji.
Tolkien poliglota
Tolkien był poliglotą − znał ponad trzydzieści języków. W liście do swojego syna z 1944 roku pisał, że uczył się także polskiego, ale nie potrafi go biegle używać. Jego zdolności językowe pomogły mu w tworzeniu własnych, fikcyjnych języków, którymi posługiwali się bohaterowie jego powieści.
Nagrobek
Na nagrobku małżeństwa Johna Ronalda Reuela i Edith Mary Tolkienów wyryte zostały także imiona Berel i Luthien – imiona kochanków z jednej z najbardziej znanych powieści pisarza, „Silmarillion”. Grabarz, który pochował Tolkiena, mieszka w Krakowie i prowadzi szkołę języków obcych.
https://www.instagram.com/p/BYBZHTIhqc2/
Teorie związane z datą śmierci
J.R.R. Tolkien zmarł 2 września 1973 roku. Miłośnicy teorii spiskowych twierdzą, że Tolkien przewidział lub wręcz zaplanował rok swojej śmierci. Skąd te przypuszczenia? Odpowiedzi należy szukać w „Wierszu o Pierścieniu”.
Trzy Pierścienie dla królów elfów pod otwartym niebem,
Siedem dla władców krasnali w ich kamiennych pałacach,
Dziewięć dla śmiertelników, ludzi śmierci podległych,
Jeden dla Władcy Ciemności na czarnym tronie
W Krainie Mordor, gdzie zaległy cienie,
Jeden, by wszystkimi rządzić,
Jeden, by wszystkie odnaleźć,
Jeden, by wszystkie zgromadzić i w ciemności związać
W Krainie Mordor, gdzie zaległy cienie.
(tłum. Maria Skibniewska)
Pojawiające się w wierszu liczby (3791) przeczytane od tyłu wskazują datę śmierci Tolkiena. Ile w tej historii prawdy? Dodamy tylko, że „Władca Pierścieni” ukazał się w 1954 roku.
Christopher Tolkien
Wiele książek Tolkiena zostało wydanych dopiero po śmierci pisarza – m.in. „Niedokończona opowieść”, „Dzieci Húrina” i kultowy „Silmarillion”. Ukazanie się książek można zawdzięczać synowi i spadkobiercy pisarza, Christopherowi. To on zajął się dokumentacją, archiwizacją i redakcja książek napisanych przez Tolkiena.
Dzień czytania Tolkiena
Od 2003 roku The Tolkien Society rokrocznie 25 marca organizuje Dzień Czytania Tolkiena. Tego dnia w wielu miejscach na świecie organizowane są grupowe czytania jego najważniejszych dzieł, w kinach odbywają się pokazy specjalne ekranizacji „Władcy Pierścieni”, a w mediach społecznościowych ludzie chwalą się swoimi biblioteczkami i unikatowymi przedmiotami związanymi z pisarzem.
Obchody Dnia Czytania Tolkiena we włoskim miasteczku Bucchianico:
https://www.youtube.com/watch?v=tAeqpExho7I
Pierwotnie dzieła Tolkiena nie były traktowane serio. W środowisku akademickim fantastyka uchodziła za literaturę gorszej kategorii. Z perspektywy czasu możemy śmiało powiedzieć, że przyjaciele po piórze Tolkiena nie mieli racji, a sukces, jaki odniosły jego książki, tylko to potwierdza.
W artykule i na zdjęciu wyróżniających wykorzystano fotografie:
1. „Un anillo para gobernarlos a todos” – Oscar Gende Villar lic. CC-BY 2.0 flickr.com
2. J.R.R. Tolkien – Rogelio A. Galaviz C. – CC BY-NC 2.0 flickr.com