Każdego roku, 1 kwietnia, globalnie obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Ptaków. Data ta została ustanowiona w 1906 roku podczas ratyfikacji Konwencji o Ochronie Ptaków Pożytecznych dla Rolnictwa z 19 marca 1902 r. Współcześnie święto ptaków koordynuje BirdLife International, federacja organizacji pozarządowych, które zajmują się szeroko pojętą ochroną i obserwacją ptaków. Największą polską organizacją należącą do BirdLife jest Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków. Przy okazji warto zwrócić uwagę na zyskujący na świecie coraz większą popularność birdwatching, czyli hobbistyczne obserwowanie ptaków. Oto 10 najciekawszych książek o ptakach, które możecie przeczytać w języku polskim.
Najciekawsze książki o ptakach
Birdwatching
Birdwatching rośnie w siłę! Jednym z najpopularniejszych propagatorów obserwowania ptaków w Polsce jest Stanisław Łubieński, autor książki „Dwanaście srok za ogon”. Jego zbiór esejów przyniósł mu wiele nominacji do najważniejszych nagród literackich w Polsce – Nike (finał i nagroda czytelników), Paszportu Polityki i Nagrody Literackiej Gdynia. Jego teksty są pełne anegdot, ciekawostek i opisów obserwacji ptaków. W swoje opowieści Łubieński wplata wątki historyczne i popkulturowe, a wszystko to okraszone jest profesjonalną wiedzą i błyskotliwym poczuciem humoru.
Jastrząb
Kolejną interesującą książką z serii “Menażeria” wydawnictwa Czarne jest “J jak jastrząb” Helen Macdonald. Autorka, która od dziecka marzyła o tym, by zostać sokolniczką, pogrążona w żałobie po śmierci swojego ojca, postanawia kupić i wytresować jastrzębia. Wyjeżdża na wieś, odcina się od świata zewnętrznego i rozpoczyna żmudną obserwację jastrzębia i naukę jego zwyczajów. Cały proces tresury opisuje w swojej książce z pogranicza autobiografii, powieści, eseju i książki popularnonaukowej.
Rzecz o ptakach
Noah Styker, podobnie jak Stanisław Łubieński, jest zapalonym obserwatorem ptaków. W 2015 roku pobił rekord świata w ilości ptaków zaobserwowanych w ciągu jednego roku kalendarzowego, przekraczając tym samym 6 tysięcy gatunków. W swojej książce “Rzecz o ptakach” w gawędziarski sposób opowiada o życiu ptaków, ich zwyczajach i podobieństwach do ludzi. Treść nie zawierafachowej terminologii, dlatego książkę mogą czytać zarówno zapaleńcy, jak i osoby niekoniecznie związane z ptasiarstwem.
Ptakologia
U Sy Montgomery patki przedstawione są z nieco innej perspektywy. Na jej książkę “Ptakologia” składa się siedem opowiadań – ich bohaterami są kury, kazuary, kolibry, sokoły, gołębie, papugi i wrony. W “Ptakologii” autorka udowadnia na przykładzie kur swoich i swojej sąsiadki oraz obserwacji innych ptaków , że te latające zwierzęta mają swoją osobowość. Jednocześnie podkreśla, że dzięki umiejętności fruwania w przestworzach ptaki należą do świata innego niż ludzie. Książka Sy Montgomery jest nie tylko interesująca, ale również pięknie wydana i bogato ilustrowana.
Zadziwiający świat ptaków
Jim Robbins podzielił swoją książkę na cztery części, w których pisze o pochodzeniu ptaków, o tym co ludzie im zawdzięczają, jakie są podobieństwa między ludźmi i ptakami oraz czego możemy się od ptaków nauczyć. Robbins pisze o fascynujących zdolnościach ptaków, ich refleksie, poczuciu rytmu, umiejętności łączenia się w społeczności oraz o tym, że niektóre ptaki potrafią liczyć.
Poradnik ptasiarza
Książka Anny i Łukasza Przybyłowiczów dedykowana jest wszystkim miłośnikom przyrody, dla których poznawanie nowych gatunków ptaków jest dobrym pomysłem na spędzanie wolnego czasu. Poradnik nie zaskoczy wytrawnego obserwatora, ponieważ doskonale nadaje się dla początkujących. Autorzy starannie wyselekcjonowalinajciekawsze i najprostsze do rozpoznania gatunki.
Umysł kruka
Obok “J jak jastrząb”, niezwykle interesującą książką z serii “Menażeria” jest “Umysł kruka” autorstwa Bernda Heinricha. Kruk od wieków kojarzony był, podobnie jak czarny kot, z czarną magią, czarownicami i przesądami. Trudno uciec od skojarzeń z horrorami i opowiadaniami grozy (np. Edgara Allana Poe). W swojej książce Heinrich nie skupia się jednak na kapitale symbolicznym, tylko na emocjonalnej stronie życia kruków. Autor poświęcił wiele miesięcy na obserwowanie kruków i badanie ich sposobu życia. Dzięki swoim obserwacjom odkrył niebywały indywidualizm i inteligencje kruków, co pokazuje, że te ptaki mają z ludźmi wiele wspólnego.
Geniusz ptaków
Umysły ptaków można poznać z bardziej naukowej strony dzięki książce Jennifer Ackerman “Geniusz ptaków”. Autorka w swojej książce podsumowuje najświeższe badania dotyczące struktury i funkcjonowania ptasiego mózgu. “Geniusz ptaków” to pełna anegdot opowieść o zdolnościach i pamięci ptaków, sposobie w jaki widzą, w jaki się zachowują i reagują na różne bodźce. Książka zaraz po premierze stała się bestsellerem i trafiła na wysokie miejsca listy sprzedaży New York Timesa.
Dla rodziny
Książką dostosowaną do młodszego odbiorcy jest pozycja Andrzeja Kruszewicza “O ptakach. Książka dla całej rodziny”. Opowieść o ptakach Kruszewicza została wzbogacona o liczne fotografie. Dzięki temu dzieci mogą wspólnie z rodzicami poznawać tajemnice ptasiego świata nie tylko z opowieści, ale również dowiedzieć się jak wyglądają poszczególne gatunki opisane w książce.
Człowiek i ptak
Kolejna pozycja nie jest stricte książką o ptakach. Jej bohaterką jest kobieta, która poszła pod prąd i nie zajęła się malarstwem, co dotychczas stanowiło tradycję rodzinną. Postanowiła rzucić wszystko i zamieszkać blisko natury, poświęcając swoje życie przyrodzie. Simona Kossak mieszkała w swojej wiejskiej chacie ze zwierzętami, jednym z jej “przyjaciół” był ogromny kruk. Autorka biografii, Anna Kamińska opisuje jak wyglądały relacje Simony ze zwierzętami, jak wyglądał proces ich oswajania i wspólnego egzystowania.
Wśród wymienionych książek znalazły się zarówno poradniki, biografie jak i bardziej fabularyzowane opowieści, których lektura na pewno poszerzy perspektywę patrzenia w niebo na przemykające klucze albo ptaki siedzące na drzewach.