Zbliżający się wielkimi krokami Dzień Dziecka to po Bożym Narodzeniu i urodzinach najbardziej wyczekiwany przez dzieci dzień. To także doskonała okazja, aby pochylić się nad literaturą dziecięcą i obdarować swoje pociechy książkowym prezentem. W końcu książki i przeżywane przy ich pomocy niesamowite przygody to nieodłączna część dzieciństwa, a sprezentowane w czerwcu lektury idealnie sprawdzą się jako umilenie nadchodzących wakacji.
Na ten wyjątkowy dzień przygotowaliśmy zestawienie najlepszych książek dla dzieci. Znajdują się tu zarówno klasyczne historie, jak i topowi autorzy najoryginalniejszej dziecięcej literatury, piękne opowieści o przyjaźni i magii, przygodowe historie z dreszczykiem, najważniejsze książkowe serie podbijające od lat serca małych i dużych czytelników czy też książki przybliżające losy najważniejszych dziewczyn i kobiet w historii.
Roald Dahl i jego niesamowite opowieści
Roald Dahl to brytyjski pisarz norweskiego pochodzenia, który miał opinię ogromnego ekscentryka. Urodził się w Walii w rodzinie mieszkających tam imigrantów z Norwegii. Gdy Roald Dahl miał zaledwie trzy lata, jego ojciec załamany po śmierci córki zmarł. Jego śmierć wpłynęła w bardzo dużym stopniu na przyszłego pisarza, znaczna część kreowanych przez niego bohaterów to sieroty.
Życie, które prowadził Roald Dahl, było bardzo interesujące. Po rozpoczęciu II wojny światowej dołączył do Royal Air Force, ale karierę pilota zakończył bardzo szybko. Następnie został brytyjskim szpiegiem i pisał teksty propagandowe, by po jakimś czasie rozpocząć pisarską karierę.
Tworzył przede wszystkim książki dla dzieci (oprócz nich napisał dwie autobiografie i kilka powieści dla dorosłych) – jego najpopularniejsze utwory to „Charlie i fabryka czekolady”, „Wiedźmy”, „Matylda”, „BFO”, „Czarodziejski palec”, „Uki włóż” czy „Fantastyczny pan Lis”. „Charlie i fabryka czekolady” to historia ubogiego chłopca, który pewnego dnia znajduje w jednej z tabliczek czekolady Złoty Kupon umożliwiający mu wizytę w fabryce szalonego Williego Wonki, gdzie czeka go wiele nieraz bardzo niebezpiecznych i niewyobrażalnych przygód. „Matylda”, jedna z najlepszych książek dla dzieci, to fantastyczna opowieść o przygodach małej Matyldy, która pewnego dnia wpada na pomysł, w jaki sposób może dać nauczkę wszystkim niedobrym dorosłym.
Klasyki literatury dziecięcej
Niektóre książki, mimo tego, że zostały napisane wiele lat temu, nie starzeją się nigdy – dotyczy to także literatury dziecięcej. Dlatego też warto zachęcić młodych czytelników do sięgnięcia po wciąż piękne, ale już nie najnowsze opowieści. Doskonałą propozycją jest „Tajemniczy ogród” Frances Hodgson Burnett. Autorka opowiada historię dwojga dzieci, których spotkanie całkowicie odmieni ich życie. Mary jest kapryśną i roszczeniową dziewczynką, ale po śmierci rodziców jej los zupełnie się zmienia. Zostaje przygarnięta przez majętnego wuja i musi zamieszkać w Misselthwaite Manor, domu pełnym tajemnic oraz sekretów. Pod wpływem poznawanych tam ludzi dziewczyna stopniowo zmienia swoje nastawienie do życia. Odkrywa również jeden z sekretów − zamknięty od lat na klucz tajemniczy ogród, który całkowicie ją zaskoczy.
Kolejną klasyczną pozycją jest „Księga dżungli” Rudyarda Kiplinga. To zbiór siedmiu opowiadań pokazujących zwierzęcy świat z odmiennej perspektywy. Główną opowieścią są losy małego chłopca Mauliego. Zostaje on zabrany tygrysowi imieniem Shere Khan i przygarnięty przez wilki. Chłopiec wychowuje się w wilczej watasze, poznając ich sposób życia, język i zwyczaje.
Przygody Pippi Pończoszanki
Pippi Pończoszanka to szalona, sympatyczna i całkowicie rozbrajająca dziewczynka o wściekle rudych warkoczach i piegach na twarzy stworzona przez Astrid Lindgren – jedną z najbardziej poczytnych i rozpoznawalnych autorek literatury dziecięcej na całym świecie. Początek historii przygód Pippi przypada na lata 40. XX wieku, kiedy to Astrid Lindgren zaczęła zapisywać opowieści zwariowanej i odważnej dziewczynki wymyślonej przez jej córkę. Pierwszą książką z cyklu jest „Pippi Pończoszanka” − czytelnicy poznają główną bohaterkę, która mieszka w Willi Śmiesznotce w towarzystwie konia Nelsona i małej małpki. Pippi nie chodzi do szkoły, ma walizkę wypełnioną złotymi monetami oraz tatę pirata, a jej osoba budzi w mieszkańcach miasta skrajne emocje − z jednej strony niezadowolenie dorosłych, z drugiej zachwyt wśród najmłodszych. Pewnego dnia Pippi poznaje Tommy’ego i Annikę i wraz z nimi przeżywa wiele cudownych przygód oraz wciela w życie swoje szalone pomysły. Pippi Pończoszanka to cudowna i niesamowicie urocza postać, która bawi dzieci oraz rodziców.
Kubuś Puchatek i Muminki
Książki A.A. Milne’a o przygodach Kubusia Puchatka to pozycje znane czytelnikom na całym świecie. Są to wzruszające, piękne i niezwykłe opowieści, w których zostały przedstawione przygody chłopca imieniem Krzyś oraz jego przyjaciół ze Stumilowego Lasu. Zwierzęta takie jak prosiaczek, miś, sowa, tygrysek czy kangurzyca zostały obdarowane ludzkimi cechami charakteru – dzięki temu bawią oraz, przez filozoficzne podejście do świata, uczą. To książka, z której się nie wyrasta.
Cykl poświęcony Muminkom autorstwa Tove Jansson to wyjątkowa seria książek, pełna ciepła oraz niezapomnianych historii dla małych i dużych czytelników. Głównymi bohaterami są tytułowe Muminki oraz ich przyjaciele zamieszkujący Dolinę. Tove Jansson stworzyła fantastyczną galerię niezapomnianych postaci takich jak Muminek, Mama i Tata Muminka, panna Migotka, Paszczak, kultowa Mała Mi, Włóczykij, Ryjek czy przerażająca Buka, które na stałe zagościły nie tylko w literaturze dziecięcej, ale i całej popkulturze. Opowieści pisane przez Tove Jansson są pełne ciepła i mądrości. Lektura tych książek to doskonała zabawa, jednak niektóre historie mogą przerazić najmłodszych czytelników – zwłaszcza te, w których występuje Buka lub niepokojący Hatifnatowie.
Mikołajek, Ananiasz, Gotfryd, Alcest i inne chłopaki
„Mikołajek” to jedna z najzabawniejszych książkowych serii dla dzieci i młodzieży, jakie kiedykolwiek powstały. Zbiory krótkich opowiadań napisane przez René Goscinnego zostały wzbogacone o rewelacyjne rysunki Jacques’a Sempégo będące idealnym uzupełnieniem szalonych przygód bandy małych przyjaciół. Pierwsze opowiadanie o Mikołajku opublikowano w 1959 roku i o dziwno nikt nie planował kontynuacji przygód tego charyzmatycznego francuskiego urwisa. Twórcy zmienili zdanie dopiero po niezwykle entuzjastycznym odzewie odbiorców i postanowili stworzyć cały cykl poświęcony Mikołajkowi. Każdy tom z cyklu zawiera wiele opowiadań o tytułowym łobuziaku i jego towarzyszach: Joachimie, Euzebiuszu, Alceście, Ananiaszu czy Gotfrydzie.
Opowieść pełna magii, czyli „Dziewczynka, która wypiła księżyc”
„Dziewczynka, która wypiła księżyc” to jedna z najgłośniejszych pozycji literatury dziecięcej ostatniego czasu. Książka autorstwa Kelly Barnhill to bestseller „New York Timesa”. Została również nagrodzona prestiżowym Medalem Johna Newbery’ego za wkład, jaki wniosła w amerykańską literaturę dziecięcą. Autorka opowiada historię mieszkańców Protektoratu, którzy wierzą, że niedaleki las jest zamieszkany przez słynącą z okrucieństwa wiedźmę. Można ją ponoć obłaskawić tylko ofiarą z najmłodszego mieszkańca wioski, dlatego też rokrocznie mieszkańcy podrzucają do lasu niemowlę i liczą na to, że ofiara powstrzyma nieokiełznany gniew czarownicy. Nie wiedzą jednego – że wiedźma Xan jest tak naprawdę dobra i ratuje pozostawiane w lesie dzieci, karmiąc je blaskiem gwiazd i oddając pod opiekę rodzinom mieszkającym po drugiej stronie lasu. Jedno z dzieci poi przypadkowo blaskiem księżyca, który napełnia je wyjątkowo silną magią. Wiedźma postanawia sama zaopiekować się dziewczynką, której moc staje się coraz silniejsza.
Co stanie się, kiedy jeden z owładniętych strachem mieszkańców postanowi zabić wiedźmę? Do czego jest w stanie doprowadzić wiara w pielęgnowane od lat zabobony? To książka podejmująca wiele ważnych tematów, ekscytująca oraz dająca przez swoją wielowarstwowość szerokie pole do interpretacji.
Książki o dziewczynach nie tylko dla dziewczyn
Ostatnimi czasy na rynku książek zaczęły pojawiać się tytuły poświęcone ważnym kobietom, które były (i nieraz wciąż są) pomijane w historii. Propagują odkrycie historii kobiet i ich wkładu w rozwój cywilizacyjny. Przybliżają również wiedzę o dokonywanych przez nie odkryciach oraz podejmowanych wyzwaniach, odbytych podróżach czy przeżytych przygodach. To książki idealne dla młodych czytelników obu płci pokazujące, że kobiety też są waleczne, odważne, nie do zdarcia, godne podziwu i naśladowania. Są też inspiracją dla wszystkich dziewczynek, że warto podążać ich śladem i walczyć o swoje, nawet jeśli walka będzie długa i trudna.
Takimi książkami są na przykład „Damy, dziewuchy, dziewczyny” Anny Dziewit-Meller, przybliżające historię licznych bohaterek, buntowniczek i kobiet nieznających słowa „niemożliwe”, „Opowieści na dobranoc dla młodych buntowniczek” Eleny Favilli i Francesci Cavallo, w której autorki zamieściły 100 krótkich historii o kobietach mających wkład w rozwój sportu, nauki, sztuki czy równouprawnienia, oraz „GIRL POWER. Opowieści dla dziewczyn, które chcą zdobyć świat” Caroline Paul. W ostatniej z wymienionych książek autorka opisuje swoje szalone, odważne oraz często bardzo ryzykowne przygody, zachęca do prowadzenia dziennika przygód i rozwijania kreatywność, opisując sposób na zbudowanie pirackiego statku z kartonów po mleku i wiele więcej. Książka wzbogacona została o króciutkie opisy historii znanych kobiet oraz o ramki z ważnymi cytatami.
Przygody z dreszczykiem
Dla wszystkich młodych wielbicieli przygód, nawiedzonych zamków, duchów, opuszczonych domów i jeszcze odrobiny przygód polecamy jedną z książek dla dzieci, które łączą w sobie pasjonujące wyprawy z tajemniczymi, przyprawiającymi o gęsią skórkę zdarzeniami. Takimi powieściami są „Tajemnice starego pałacu. Duch z Niewiadomic” Katarzyny Majgier, „Przyjaciel z szafy” A.F. Harrolda oraz „Dom tajemnic” Chrisa Columbusa i Neda Vizziniego.
W pierwszej z książek rówieśnicy Magda i Wiktor będą musieli zmierzyć się z tajemnicami przeszłości i plotkami o duchu ostatniej właścicielki pałacu, która zaginęła w niewyjaśnionych okolicznościach. W drugiej pozycji zmyślony przyjaciel Amandy Szuruburskiej, Rudger, zostanie zmuszony do ukrywania się przed groźnym przybyszem, panem Trznadlem, który zjada takich jak Rudger. Co gorsza po wypadku Amanda znajduje się w szpitalu i nie może pomóc będącemu w opałach przyjacielowi. Ostatnia książka, „Dom tajemnic” opowiada historię rodziny wprowadzającej się do domu należącego wcześniej do Denvera Kristoffa, owianego tajemnicą pisarza. Po niecodziennej wizycie jego córki, dziwnej staruszki, dzieci nowych mieszkańców, Eleanor, Kordelia i Brendan trafiają do świata pełnego piratów i olbrzymów, który zamieszkują groźna Wichrowa Wiedźma i Król Burz.
Książki to idealny prezent dla dziecka. Rozbudzają wyobraźnię i ciekawość świata. Historie zawarte na ich kartach potrafią przenieść nawet najbardziej wymagającego czytelnika w zupełnie inny świat. Literatura dla dzieci często traktuje młodych czytelników z pełną powagą, nie uciekając od najtrudniejszych tematów. Takie książki sprawdzą się doskonale zarówno dla dzieci, jak i ich rodziców – zwłaszcza podczas wspólnej lektury.
Martyna Gancarczyk
O autorce artykułu
Z wykształcenia menadżer kultury. Uwielbia mieć dobrą książkę zawsze pod ręką. Wielka entuzjastka horrorów zarówno jeśli chodzi o literaturę, kinematografię, jak i gry. Dzień bez książki lub filmu to dzień stracony. Oprócz tego miłośniczka zwierząt, szczególnie psów (a zwłaszcza własnego).