Na tę książkę czekałam na długo przed jej premierą, mając względem niej dość wysokie oczekiwania. Z tego powodu obawiałam się, jak ostatecznie wypadnie najnowsza pozycja Natalii Hatalskiej „Wiek paradoksów. Czy technologia nas ocali?”. Czy spełniła pokładane w niej nadzieje oraz jaka jest odpowiedź na zawarte w tytule książki pytanie?
Żyjemy w ciekawych czasach, rozwój technologii umożliwia nam kontakt z każdym o każdej porze, bez względu na dzielącą nas odległość. Wirtualna rzeczywistość staje się coraz łatwiej dostępna, a metaversa powoli stają się faktem. Jak odnaleźć się w tak szybko zmieniającym się świecie? Hatalska może być naszym przewodnikiem. Z jednej strony opisuje bieżący stan rzeczy, z drugiej stara się znaleźć rozwiązanie na związane z nim bolączki i niebezpieczeństwa.
Zawarte w książce informacje to efekt doświadczeń i wiedzy autorki, która czerpie ze swojej codziennej pracy w infuture.institute, którego jest założycielką. Kto lepiej niż analityczka trendów może nas oprowadzić po zbliżającej się przyszłości?
Sama autorka wyróżnia w swoim życiu trzy okresy związane z technologią. Pierwszy z nich to okres fascynacji, łączonej z gloryfikacją technologii. Następnie naiwny realizm, w którym zaczęła traktować technologię jako narzędzie oraz trzeci etap, okres świadomości mechanizmów działania technologii i próba ich zrozumienia. Myślę, że każdy z nas w którymś z tych obszarów może się odnaleźć. Wielu z nas cieszy się z postępu technologicznego, nie zauważając jej ciemnych stron. Inni demonizują ją, nie widząc żadnych zalet. A jaka jest prawda? Najpewniej leży gdzieś pośrodku. Nie możemy zatrzymać jej rozwoju, ale możemy spróbować nauczyć się z niej rozsądnie korzystać. Hatalska zaznacza, że wbrew porównaniom, technologia nie jest jak nóż, którego można użyć w różnym celu. W przeciwieństwie do niego nie jest skończona, ciągle się rozwija. Dlatego wiąże się z wieloma wyzwaniami. Jak możemy sobie z tym poradzić? Przede wszystkim mając świadomość, że nie panujemy nad technologią. Jest nam ona poddana tylko częściowo. To pierwszy krok.
Wiąże się z tym sporo paradoksów. Jednym z nich jest to, że mimo mnogości narzędzi do komunikacji czujemy się coraz bardziej samotni. Przenosimy do sieci część z naszych relacji, ale to nas nie satysfakcjonuje, nie sprawia, że zapewniamy sobie potrzebę bliskości. Potrzebujemy drugiego człowieka, a nie ekranu. Internet niesie też ze sobą masę informacji, które nie zawsze są prawdziwe. Sięgając wciąż po te same źródła wiadomości, zamykamy się w bańce informacyjnej. Nie widzimy już argumentów drugiej strony, sądzimy, że mamy rację, a inni się mylą. Na dodatek nie mamy szansy zderzyć naszych poglądów i dociec do prawdy. To sprawia, że można nami łatwo manipulować, algorytmy mediów społecznościowych tego nie ułatwiają, filtrując treści tak, by były podobne do naszych dotychczasowych wyborów. Podobnie jest w serwisach streamingowych czy muzycznych.
Dziś rozmawiając z kimś za pomocą wideo, mijamy się wzrokiem. Ludzie patrzą bowiem na ekran komputera, a na nim albo na twarz swojego rozmówcy, albo na samych siebie.
Autorka porusza również przyszłość ewentualnych modyfikacji genetycznych i przywołuje początki in vitro, które wzbudzało niegdyś sporo kontrowersji. Hatalska zastanawia się nad dalszym rozwojem w tej dziedzinie. Czy jeśli będziemy mogli dokonywać modyfikacji genetycznych zarodków, powinniśmy to robić? A co z przeciwdziałaniem ewentualnym chorobom płodu? Nawet nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak wiele moralnych decyzji do podjęcia czeka na nas w przyszłości. Gdzie kończy się nasza ingerencja?
A jeśli będziemy w stanie za pomocą algorytmów zapobiegać potencjalnym przestępstwom? Czy powinniśmy robić to niczym w książce „Raport mniejszości”? A co z naszą wolnością? Co z bezpieczeństwem w sieci i potencjalną kradzieżą myśli? Chociaż to wszystko może nam się wydawać obecnie niemożliwe, to wcale nie jest takie odległe! Przekonacie się o tym po lekturze „Wieku paradoksów. Czy technologia nas ocali?”. A jeśli poczujecie niedosyt, to autorka załącza dodatek, w którym znajdziecie dalsze pozycje do czytania.
Nie zatrzymamy rozwoju technologii, możemy się obrażać, udawać, że nas to nie dotyczy, że jesteśmy wolni, że sami podejmujemy decyzje, ale to nie prawda. W walce przeciwko temu mamy tylko wiedzę. Autorka radzi, by wnikliwie przyglądać się technologi. Po tej lekturze będziecie już o krok dalej.
Gdybym miała Wam polecić jedną publikację z tego roku, którą warto przeczytać, to byłaby to właśnie książka Natalii Hatalskiej. To pozycja obowiązkowa dla każdego, kto interesuje się tym, w jaką stronę pójdzie świat, śledzi bieżące trendy i próbuje się w nich odnaleźć.
Za możliwość publikacji recenzji dziękujemy portalowi: Kulturatka
Autorka recenzji: Monika Matura
Tytuł: Wiek paradoksów
Autorka książki: Natalia Hatalska
Premiera: 1 września 2021
Wydawnictwo: Wydawnictwo Znak
