Kraków Miasto Literatury UNESCO zaprasza na koleją odsłonę cyklu „Wyszukaj Klasyka”, którego celem jest przybliżenie postaci wybranych XIX oraz XX-wiecznych autorek i autorów związanych z Krakowem. Bohaterką najbliższego spotkania będzie Aniela Gruszecka – polska pisarka, recenzentka oraz krytyczka.
W ostatnim czasie coraz więcej wydarzeń, także tych kulturalnych, przeniesiono do internetu. W środę 22 lipca polecamy szczególnej uwadze spotkanie, które odbędzie się w ramach cyklu „Wyszukaj Klasyka”. Jego bohaterką będzie Aniela Gruszecka. O autorce „Przygody w nieznanym kraju” z prowadzącym Marcinem Wilkiem będzie rozmawiać literaturoznawczyni z UJ – Iwona Boruszkowska. Transmisja ze spotkania pojawi się 22 lipca o godzinie 18:00 na facebookowym profilu Kraków Miasto Literatury UNESCO.
Pisarka, krytyczka i recenzentka, swego czasu jeden z czołowych głosów polskiej prozy feminizującej, właścicielka psa Aza, wieloletnia mieszkanka Salwatora. Określenie „polska Virginia Woolf”, jakie nadali jej niektórzy krytycy i krytyczki, w równym stopniu zapada w pamięć, co zdradza zwykły żal za nie do końca wykorzystanym, a przede wszystkim zapomnianym talentem pisarskim Anieli Gruszeckiej.
Urodziła się w 1884 roku w Warszawie jako córka Józefy z Certowiczów i Artura Gruszeckiego – powieściopisarza i wydawcy. Studiowała chemię na paryskiej Sorbonie, gdzie stykała się z będącą wówczas u szczytu sławy Marią Skłodowską-Curie. Początki ścieżki pisarskiej Anieli Gruszeckiej częściowo skrywa męski pseudonim Jan Powalski, pod którym opublikowała kilka dobrze przyjętych przez krytykę powieści historycznych dla młodzieży (m.in. W grodzie żaków o średniowiecznym Krakowie, pięknie zilustrowana rysunkami Antoniego Gawińskiego). Mimo małżeństwa z Kazimierzem Nitschem – językoznawcą i zasłużonym dialektologiem, swoje dalsze teksty podpisywała nazwiskiem panieńskim.
Największe uznanie przyniosła Gruszeckiej wydana w 1933 roku powieść Przygoda w nieznanym kraju, chętnie zestawiana przez ówczesnych krytyków z dokonaniami gigantów modernizmu dzięki głębi narracji i intrygującym portretom psychologicznym. Główna bohaterka, Klara Lubomska – czterdziestoletnia wdowa, projektantka kilimów – jest introwertyczką i melancholiczką. Silna więź o niejednoznacznym charakterze łączy ją z Julią Bielską. Pełnoprawnym bohaterem książki jest Kraków, jego inteligenckie i artystyczne salony oraz pełne włóczących się flanerów ulice. Na fali sukcesu książki jeszcze w 1933 roku prezydent Mościcki przyznał autorce Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
Po wojnie opublikowała kolejne powieści historyczne (Od Karpat po Bałtyk czy sześciotomowy cykl Powieść o kronice Galla). Ważną część jej dorobku stanowią też liczne teksty krytycznoliterackie i teatralne – recenzowała m.in. literackie debiuty Witolda Gombrowicza czy Marii Dąbrowskiej.
Przez większość życia Aniela Gruszecka mieszkała z mężem w przepięknej, wypełnionej książkami willi przy ul. Gontyna 12. Zmarła w 1976 roku w Krakowie w wieku 92 lat.
Podczas spotkania, którego scenerią będzie nowy antykwariat w popularnym „Okrąglaku” na Placu Nowym, spróbujemy dokonać niemożliwego i wydobyć naszą bohaterkę z niebytu historii. Gotowi na „Przygodę w nieznanym kraju”?
dr Iwona Boruszkowska – literaturoznawczyni, tłumaczka literatury ukraińskiej, krytyczka literacka. Współtworzy Ośrodek Badań nad Awangardą przy Wydziale Polonistyki UJ. Autorka m.in. książek Defekty. Literackie auto/pato/grafie – szkice (WUJ 2016) i monografii Sygnatury choroby. Literatura defektu w ukraińskim modernizmie (IBL 2018). Redagowała m.in. tom Po Czarnobylu: miejsce katastrofy we współczesnej humanistyce i Wspólnota wyobrażona. Pisarki Europy Środkowej wobec problemów literackich, społecznych i politycznych lat 1914–1945, publikowała m.in. w „Odrze”, „Stronach”, „Radarze”, „Tyglu Kultury”, „Znaku” i „Herito”. W kręgu jej zainteresowań znajdują się m.in. europejski romantyzm, modernizm polski i ukraiński, XX-wieczna awangarda oraz artystyczne reprezentacje katastrofy, szczególnie dyskurs postczarnobylski.
Marcin Wilk – dziennikarz, kurator programów literackich. Publikował na łamach m.in. „Polityki”, „Tygodnika Powszechnego”, „Przekroju”, „Czasu Kultury”, „Dekady Literackiej”, „Ha!artu”, „Radaru” i „Lampy”. Autor m.in. książek biograficznych o Annie Jantar (Tyle słońca. Anna Jantar. Biografia) i Irenie Kwiatkowskiej (Kwiatkowska. Żarty się skończyły). Niedawno ukazała się jego książka Pokój z widokiem. Lato 1939. Prowadzi blog książkowy Wyliczanka (www.wyliczanka.eu).
„Wyszukaj Klasyka” to cykl wirtualnych rozmów o mniej lub bardziej zapomnianych, nietuzinkowych postaciach polskiej literatury XIX- i XX-wiecznej związanych z Krakowem. Działamy na przekór wszechobecnemu pędowi do nowości, przybliżając sylwetki autorów i autorek dawno niewznawianych tytułów wybijających się ponad czasy, w których powstały. Przecieramy szlaki dla ponownych odkryć na miarę opowiadań Kornela Filipowicza i poezji Zuzanny Ginczanki. Inspirujemy i poszerzamy czytelnicze horyzonty. Na kolejnych spotkaniach cyklu gościmy ekspertów i ekspertki, ale także bliskich, przyjaciół i przyjaciółki naszych bohaterów i bohaterek. Cykl prowadzi Marcin Wilk – pisarz, dziennikarz, kurator programów literackich.
PROGRAM SPOTKAŃ:
10 czerwca 2020, godz. 18.00 | Ludwik Jerzy Kern
https://www.youtube.com/watch?v=5qw6rNihiBE
24 czerwca 2020, godz. 18.00 | Dagny Juel Przybyszewska
https://www.youtube.com/watch?v=seXFU-FgS_A&t=4s
8 lipca 2020, godz. 18.00 | Roman Ingarden
https://www.youtube.com/watch?v=e4Q7jK8maHo
22 lipca 2020, godz. 18.00 | Aniela Gruszecka
12 sierpnia 2020, godz. 18.00 | Zygmunt Nowakowski
9 września 2020, godz. 18.00 | Ewa Szelburg-Zarembina
14 października 2020, godz. 18.00 | Anna Świrszczyńska
10 listopada 2020, godz. 18.00 | Henryk Vogler
Spotkania odbywają się w formie transmisji na żywo na profilu Krakowa Miasta Literatury UNESCO na Facebooku, ale jeśli zmieniająca się sytuacja epidemiczna na to pozwala – także na żywo! Nagrania realizowane są w krakowskich kawiarniach, księgarniach i miejscach związanych z naszymi bohaterami i bohaterkami, a także w Artetece Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie.
Cykl „Wyszukaj Klasyka” dofinansowano że środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Link do wydarzenia znajdziecie TUTAJ.