W ramach uczczenia przypadającej w 2016 roku 400. rocznicy śmierci jednego z największych na świecie dramaturgów, Williama Szekspira, brytyjski wydawca Hogarth Press uruchomił projekt mający na celu opowiedzeniu na nowo najczęściej czytanych i najbardziej rozpoznawalnych dzieł Szekspira. Do uczestnictwa w nim zaprosił siedmiu znanych i cenionych pisarzy.
Efektem tej współpracy i ich literackich talentów jest zbiór współczesnych powieści przetłumaczonych na kilkanaście języków, w tym także na język polski.
W Polsce wszystkie te dotychczas wydane książki ukazały się pod szyldem „Projekt Szekspir” – jest to seria Wydawnictwa Dolnośląskiego realizowana we współpracy z pomysłodawcą projektu, The Hogarth Press. Projektowi patronują między innymi Lubimyczytać.pl, Kraków Miasto Literatury, a także British Council. Autorzy biorący udział w tym wyjątkowym projekcie to Jeanette Winterson, Howard Jacobson, Anne Tyler, Margaret Atwood, Tracy Chevalier, Jo Nesbø oraz Gillian Flynn.
Dzięki książkom z serii „Projekt Szekspir” klasyczne dzieła wielkiego dramaturga zyskują zupełnie nowe oblicze. Wszyscy zaangażowani w projekt autorzy podejmują w napisanych przez siebie powieściach wątki doskonale znane z Szekspirowskich dramatów.
Warto podkreślić, że sztuki nie zostały wybrane przez autorów przypadkowo. Jak wyjaśnia Natalia Twardy będąca koordynatorką projektu w Wydawnictwie Dolnośląskim, utwory zostały dobrane według pewnych kluczy. Howard Jacobson, który w swojej prozie od dawna podejmuje wątki żydowskie (chociażby w powieści „Wieczory kaluki”), stworzy swój utwór na podstawie „Kupca weneckiego”, a wychowująca się w przybranej rodzinie Jeanette Winterson zdecydowała się na „Zimową opowieść”.
Przepaść czasu
Pierwszą powieścią w serii jest „Przepaść czasu” autorstwa Jeanette Winterson (znanej między innymi z wyjątkowej powieści „Zapisane na ciele”) nawiązująca do „Zimowej opowieści”, jednego z ostatnich dramatów Szekspira. Współczesna wersja historii została nakreślona wokół uczuciowego trójkąta prowadzącego do obłędu zazdrości i porzucenia dziecka. Powieść Winterson pełna jest skrajnych emocji. Wyczuwalne są w niej nastroje panujące w Szekspirowskim utworze, jednak opowieść o rozbitej rodzinie londyńskiego bankiera jest na wskroś współczesna.
Shylock się nazywam”
Kolejną książką jest „Shylock się nazywam” Howarda Jacobsona napisana w oparciu o „Kupca weneckiego”. Autor stawia w swoim utworze pytania o tożsamość ojca, Żyda oraz miłosiernego człowieka, a także o sens bycia kimś takim współcześnie. Simon Strulovitch to kolekcjoner sztuki, od którego oddaliła się żona i którego córka schodzi na złą drogę. Simon bardzo potrzebuje kogoś, z kim będzie mógł porozmawiać o swoich problemach. Dlatego też, gdy na cmentarzu spotyka kupca z dramatu Szekspira, Shylocka, zaprasza go do swojego domu, rozpoczynając niezwykłą znajomość.
Dziewczyna jak ocet
Swój wkład w tę wyjątkową serię ma również Anne Tyler (wyróżniona nagrodą Pulitzera za „Lekcje oddychania”), która odświeżyła fabułę „Poskromienia złośnicy” i napisała współczesną powieść pt. „Dziewczyna jak ocet”. Autorka stawia w niej aktualne i ważne pytanie o to, czy niezależna, żyjąca współcześnie kobieta jest w stanie poświęcić się dla mężczyzny. Odpowiedź jest zaskakująca i zabawna, jak sama główna bohaterka Kate, córka naukowca. Doktor Battista jest o krok od przełomowego odkrycia, jednak jego ceniony asystent może zostać deportowany, a to z pewnością wstrzymałoby pracę naukowca. Battista wymyśla więc plan, w którym kluczową rolę ma odegrać Kate.
Czarci pomiot
Wyjątkową i pełną rozmachu interpretację szekspirowskiego dramatu „Burza” zaprezentowała ceniona feministyczna pisarka Margaret Atwood, znana przede wszystkim z głośnej „Opowieści podręcznej”. Napisany przez nią „Czarci pomiot” pełny jest wszelakich intryg. Feliks, reżyser teatralny, został bezceremonialnie usunięty ze stanowiska dyrektora artystycznego festiwalu odbywającego się w Makeshiweg. Po tym bezceremonialnym zwolnieniu odcina się od świata, jednak wiele lat później przerywa samotne życie, aby poprowadzić zajęcia teatralne w więzieniu. Nieoczekiwanie napotyka okazję do wyczekiwanej zemsty.
Ten nowy
Na warsztat bestsellerowych autorów został wzięty również „Otello”. Jego współczesną wersję zatytułowaną „Ten nowy” napisała Tracy Chevalier, autorka uznanej powieści „Dziewczyna z perłą”. Akcja dzieje się w latach siedemdziesiątych. Dyplomata z Ghany przeprowadza się wraz ze swoją rodziną na waszyngtońskie przedmieścia. Jego nastoletni syn Osei od pierwszego dnia szkoły nawiązuje przyjaźń z najpopularniejszą dziewczyną. Jednak ta znajomość nie wszystkim się podoba. To historia przyjaźni, zazdrości, a także dyskryminacji.
Macbeth
Najnowszą powieścią z serii jest „Macbeth” autorstwa znanego wszystkim norweskiego mistrza kryminału Jo Nesbø. Autor brutalnych i emocjonujących kryminałów pisze na nowo jedną z najbardziej krwawych sztuk w dorobku Szekspira. Macbeth jest dowódcą specjalnej jednostki, który po wyjątkowo niebezpiecznej akcji wymierzonej w handlarzy narkotyków zaczyna bardzo szybko piąć się po szczeblach kariery. Wspiera go właścicielka kasyna, Lady. Główny bohater stopniowo zaczyna wierzyć w to, że jedyną drogą prowadzącą do otrzymania tego, co mu się należy, jest zabijanie.
Hamlet
Ostatnią, zamykającą serię „Projekt Szekspir” książką będzie wzorowana na „Hamlecie” powieść Gillian Flynn, na którą wszyscy czytelnicy będą musieli jeszcze chwilę poczekać. Jednak jeśli ostatnia książka będzie tak dobra jak wszystkie pozostałe, to zdecydowanie warto wykazać się cierpliwością.
„Projekt Szekspir” to wyjątkowe i warte uwagi przedsięwzięcie. Dzieła bestsellerowych pisarzy opowiadają na nowo znane oraz cenione utwory. Dzięki takim projektom klasyczna literatura zostaje odświeżona, uaktualniona i wciąż, mimo wpływu lat, pozostaje obecna w czytelniczym obiegu.
Zdjęcie wyróżniające należy obecnie do domeny publicznej.