Wszyscy wiedzą, że poniedziałek to najgorszy dzień w całym tygodniu. Nie bez powodu w końcu jedno z najbardziej znanych powiedzonek rudego kota Garfielda brzmi „Nienawidzę poniedziałków”. Poniedziałek to tak znielubiany i trudny do przeżycia dzień, że nie dziwi, że to właśnie on został wybrany najbardziej depresyjnym dniem całego roku.
Chodzi tu oczywiście o Blue Monday, znany również jako „najbardziej depresyjny dzień w całym roku”. Ów dzień w tym roku wypada właśnie dzisiaj, czyli 15 stycznia.
Za wprowadzenie tego pseudonaukowego terminu odpowiada brytyjski psycholog Cliff Arnall. Ustalił on datę najgorszego w całym roku dnia przy pomocy wzoru matematycznego, który uwzględniał takie czynniki jak meteorologia (długość dnia, stopień nasłonecznienia), psychologia i ekonomia. Wybór terminu styczniowego jest więc przez Arnalla uzasadniany tym, że dni wtedy są krótkie, zmrok zapada szybko, ludzie są świadomi niedotrzymania wyznaczonych sobie niedawno postanowień. Dodatkowo coraz bardziej zbliżają się terminy płatności zaciągniętych przy okazji świątecznych zakupów kredytów.
Jak można w ten dzień poradzić sobie z gorszym niż zwykle humorem? Pomocne tu będzie połączenie dobrej kawy czy herbaty z ciepłym kocem, smacznym jedzeniem i książką, koniecznie taką, która wprawi nas w dobry nastrój i przywoła uśmiech na twarzy. Dlatego też z okazji Blue Monday postanowiliśmy zaprezentować wam najzabawniejsze naszym zdaniem książki i cykle. Mamy nadzieję, że któraś z poniższych książek rozbawi was w ten najbardziej depresyjny dzień roku.
Forrest Gump, Groom Winston
Forrest to młody człowiek o ogromnym sercu. Nie znosi, kiedy inny ludzie wyzywają go od półgłówków. Mimo że często myślenie przychodzi mu trudniej niż innym, natura wyrównała jego braki intelektualne wzrostem i budową ciała. Forrest Gump jest chodzącym ucieleśnieniem prostoty i niewinności, nazywany bywa często współczesnym Kandydem. Jego losy przeplatają się z najważniejszymi wydarzeniami we współczesnej historii Ameryki. Forrest walczy na wojnie w Wietnamie, spotyka na swojej drodze prezydenta Johnsona i Nixona, wygrywa mistrzostwa ping-ponga, ratuje przed utonięciem Mao Tse-tunga, odbywa lot kosmiczny i rozpoczyna przynoszący sukces biznes polegający na połowie krewetek. Mimo wszystkich przydarzających mu się przygód nie przestaje być wierny młodzieńczej miłości. To dowód na to, że aby przejść przez życie z uczuciem szczęścia i satysfakcji, nie trzeba być mądrym czy przebiegłym – wystarczy pozytywne nastawienie do świata.
„Forrest Gump” to absolutnie zwariowana, romantyczna i piękna opowieść o człowieku będącym symbolem ludzkiej wytrwałości w dążeniu do celu oraz nadziei. Jego życie obrazuje wzloty i upadki amerykańskiej rzeczywistości lat 60. i 70. Na podstawie tej wyjątkowej powieści powstał znany na całym świecie film z Tomem Hanksem w roli głównej, za którą aktor otrzymał Oscara.
Kariera Nikodema Dyzmy, Tadeusz Dołęga-Mostowicz
Nikodem Dyzma jest bezrobotnym urzędnikiem pocztowym z prowincji, który przyjeżdża do Warszawy, aby znaleźć pracę. Jedyne, co ze sobą zabiera, to frak, który ma mu pomóc w otrzymaniu posady fordansera w jednym z nocnych lokali. Całkowicie przypadkowo trafia na raut dla dyplomatów oraz ludzi z wyższych sfer i niespodziewanie zostaje wzięty za ważną osobistość. Zaproszony do środka zaczyna brylować w towarzystwie znanych bogaczy. To zdarzenie otwiera mu drogę do szybkiej i niezasłużonej kariery. Powieść Tadeusza Dołęgi-Mostowicza jest celną i uszczypliwą satyrą wymierzoną w zepsute i skorumpowane elity polityczne i gospodarcze lat 20. XX wieku. To zabawna i zarazem bardzo gorzka powieść.
Panna z mokrą głową, Kornel Makuszyński
Tytułowa „panna z mokrą głową” to Irena Borowska, główna bohaterka powieści. Mieszka w niewielkim majątku wraz z bratem, ojcem i ciotkami. Interesy ojca idą coraz gorzej, w związku z tym mężczyzna zostaje zmuszony do odprawienia nauczyciela córki. Kolejne wydarzenia skutkują koniecznością wyprowadzenia się całej rodziny do skromnego domku, a troska o rodzinę spoczywa od teraz na barkach Ireny. Aby pomóc rodzinie, dziewczyna wyrusza w podróż, której celem jest odnalezienie bardzo bogatej ciotki od dawna skłóconej z resztą krewnych.
Książka urzeka prostotą. Tytułowa bohaterka jest dzielną, sympatyczną i otwartą na ludzi dziewczyną. Zadziwia wdziękiem i niepohamowaną radością życia, dzięki czemu potrafi przywołać uśmiech na twarzy nawet największego gbura. To nie stereotypowa panna z dworku, ale szalona dziewczyna z głową na karku. Lektura krótkiej powieści jest bardzo przyjemna i napawa optymizmem.
Trzech panów w łódce nie licząc psa, Jerome Klapka Jerome
Jest to angielska powieść humorystyczna napisana jeszcze w XIX wieku. Autor opisał w niej wyprawę trzech londyńczyków – narratora (jest nim autor), George’a Harrisa, i psa o imieniu Montmorency. To przecudowne trio wybiera się pewnego dnia w rejs po Tamizie – płyną około 200 kilometrów z Kingston do Pangbourne. Początkowo książka miała być poważnym przewodnikiem po Tamizie, jednak natłok komicznych sytuacji, śmiesznych opowiadań i anegdot zdominował cały ton opowieści. Książka zawiera ogromną dawkę specyficznego angielskiego humoru i rozśmiesza czytelników już od ponad wieku. Jest uznawana za jedno z topowych dzieł angielskiej literatury humorystycznej. Powieść pokazuje czytelnikom, jak w dżentelmeński sposób przeklinać i jak wpadać w tarapaty w elegancki sposób. To ciekawa i zabawna podróż do przeszłość – prosto w świat XIX-wiecznych angielskich elit.
Przygody dobrego wojaka Szwejka podczas wojny światowej, Jaroslav Hašek
To klasyka czeskiej literatury w najlepszym wydaniu. Zarówno sam autor, jak i wykreowany przez niego w „Przygodach…” bohater na stałe zapisali się w literaturze i kulturze Europy Wschodniej. Książka Haška jest pełna groteski i absurdu. Autor, uważany za wiecznego hulakę i anarchistę, opowiada historię Szwejka, rubasznego wojownika, który zawsze wychodzi cało z każdej opresji i sytuacji, nawet wtedy, gdy reszta jego kompanii nie ma takiego szczęścia. Powieść wypełniona jest przeróżnymi anegdotami i czeskim poczuciem humoru. To idealna książka do wielokrotnej lektury – za każdym razem bawi równie mocno. Hašek jest gwarantem poprawy nawet najgorszego humoru.
Kajko i Kokosz, Janusz Christa
„Kajko i Kokosz” to przezabawna seria komisów stworzona przez Janusza Christa. Bohaterami komiksów są słowiańscy wojowie, tytułowi Kajko i Kokosz, zamieszkujący gród kasztelana Mirmiła. Kajko jest znany ze swojej rozwagi, zaś Kokosz z bycia samolubem. Ich główni wrogowie to Zbójcerze, znajdujący się pod komendą Hegemona oraz jego zastępcy Kaprala, przed którymi muszą bronić Mirmiłowa. Każdy z komiksów serii to połączenie magii, ciekawych przygód i oczywiście dobrego humoru. Komiks powstał w latach 70. i 80. ubiegłego wieku, był wizytówką czasopisma „Świat Młodych”, a w 2003 roku Egmont Polska wznowił serię. Dzięki reedycji komiksu wszystkie jego części pierwszy raz były dostępne w kolorze.
Autostopem przez Galaktykę, Douglas Adams
To kultowa już powieść z gatunku sci-fi. Douglas Adams połączył w niej brytyjski humor przywodzący na myśl Monty Pythona z wizyjną fantastyką. Powieść jest złożona i fascynująca – główny bohater, Artur, jest młodym chłopakiem zamieszkującym Ziemię. Pewnego dnia dowiaduje się, że jego najlepszy przyjaciel i wierny towarzysz Ford jest kosmitą. Jakby tego było mało Arthur słyszy, że Ziemia zostanie zniszczona, a zagłada tej planety to dopiero początek problemów chłopaka. Arthur i Ford wyruszają w galaktyczną podróż zaraz po tym, jak Ziemia ulega zniszczeniu. Podróżują przy pomocy tytułowego przewodnika „Autostopem przez Galaktykę”. Podczas podróży przyjaciele będą musieli rozwiązać największe zagadki Kosmosu i odkryć sens życia.
Ostatnia arystokratka i Arystokratka w ukropie, Evžen Boček
Obie części „Arystokratki” to świetne książki utrzymane w konwencji lekkiej komedii z dużą dawką charakterystycznego czeskiego humoru. Powieści czyta się bardzo szybko i przyjemnie, ich lektura to idealna odskocznia od trudów dnia codziennego. Autor ukazał w swoich książkach fascynujący świat arystokracji, w którym bohaterowie są tylko kukiełkami w rękach losu. W pierwszej części rodzina Kostków mieszkająca w Stanach Zjednoczonych dowiaduje się, że zostali spadkobiercami pewnego starego czeskiego rodu i weszli w posiadanie rodowej posiadłości – zamku w Kostce. Wyjeżdżają więc z USA do Czech, aby rozpocząć życie jako arystokraci. Jednak ich oczekiwania wobec nowego życia brutalnie zderzą się z rzeczywistością.
Seria książek o Bridget Jones, Helen Fielding
Cykl stworzony przez Helen Fielding to jedne z najzabawniejszych książek, jakie miałam okazję czytać. Autorka dowcipnie i przewrotnie kreuje na kolejnych stronach postać Bridget jako niedoskonałej, nierozgarniętej, niekonsekwentnej i pełnej kompleksów trzydziestoparolatki. Kobieta jak każdy marzy o szczęściu i prawdziwej miłości, jednak dążenie do tych celów ma u Bridget różny skutek. Fielding pisze swoje książki lekko, akcja prowadzona jest tutaj z dużą dozą swobody i dynamiki. Przygody panny Jones, jej znajomych i ukochanych doprawione są szczyptą czarnego i ironicznego brytyjskiego humoru. Bridget jest postacią z krwi i kości – pełna wad, walcząca z nałogami i skutkami swoich błędnych decyzji. Dlatego też utożsamienie się z nią i wczucie w jej sytuację jest tak proste. Powieści Fielding to nie tylko zabawne komedie, ale też próba diagnozy współczesnego świata, osób będących w związku i singli.
Powieści Terry’ego Pratchetta
Ten autor to jeden z najwybitniejszych pisarzy fantasy. Wszystkie jego powieści są pełne pomysłów i dowcipów, a zarazem niepodważalnej logiki. W pisanych przez siebie pełnych humoru książkach nie rezygnował z poruszania ważnych i trudnych spraw. Ten wyjątkowy pisarz miał świadomość tego, jak bardzo skomplikowany jest otaczający ludzi świat. To pisarz niezwykle konsekwentny. Cykl osadzony w stworzonym przez niego Świecie Dysku jest przemyślany i rozbudowany. Jego świat to gigantyczny kontynent oparty na grzbietach czterech słoni stojących na skorupie wielkiego żółwia A’Tuina.
„Świat Dysku” to wprost idealne połączenie komedii i fantastyki. Mimo umieszczenia akcji każdej z powieści na jednym kontynencie cykl nie jest nudny ani powtarzalny. Wprost przeciwnie! Jest wyjątkowo zróżnicowany, pełny kulturowych odniesień, które uważny czytelnik z pewnością wychwyci. Jedne z jego najlepszych i najzabawniejszych książek to „Łups!”, „Wyprawa czarownic”, „Mort” czy „Niuch”. Jeśli nigdy nie czytaliście książek tego genialnego pisarza, polecam zajrzeć TUTAJ – z tekstu dowiecie się, jak zacząć przygodę z Terrym Pratchettem.
Na koniec pamiętajcie, że z Blue Monday wiąże się naprawdę wiele kontrowersji. Termin ten uznawany jest za pseudonaukowy, a Ben Goldacre z „The Guardian”, który prowadzi rubrykę poświęconą demaskowaniu pseudonaukowych oszustw, odkrył, że przed publikacją tekstu jedna z agencji prasowych skontaktowała się ze znaczną liczbą uniwersyteckich wykładowców i zaoferowała im wynagrodzenie za umieszczenie w artykule ich nazwisk. „The Guardian” wydał również oświadczenie Cardiff University, w którym uczelnia zanegowała związki z Cliffem Arnallem i jakimikolwiek jego projektami naukowymi.
Gazeta podkreśliła również, że uczelnia zakończyła współpracę z twórcą pseudonaukowej teorii jeszcze przed opublikowaniem przez niego artykułu o Blue Monday. Jeden z naukowców zajmujących się neurobiologią na jednym z wydziałów wspomnianego już uniwersytetu określił stworzony przez Arnalla algorytm jako farsę. Dlatego też nawet jeśli w ten dzień czujecie się nieco gorzej niż w pozostałe dni roku, miejcie na uwadze, że „najbardziej depresyjny dzień w roku” to farsa i teoria wyssana z palca – może ta myśl i dobra lektura wraz z pysznym posiłkiem poprawi wam ten dzień i pomoże go bezboleśnie przetrwać.
Martyna Gancarczyk
O autorce artykułu
Z wykształcenia menadżer kultury. Uwielbia mieć dobrą książkę zawsze pod ręką. Wielka entuzjastka horrorów zarówno jeśli chodzi o literaturę, kinematografię, jak i gry. Dzień bez książki lub filmu to dzień stracony. Oprócz tego miłośniczka zwierząt, szczególnie psów (a zwłaszcza własnego).