Październik jest miesiącem wyjątkowym. To właśnie on ustanowiony został Międzynarodowym Miesiącem Dobroci dla Zwierząt. Rozpoczyna go światowy Dzień Wegetarianizmu przypadający na 1 października.
Święto zostało wprowadzone w 1977 roku przez Międzynarodową Unię Wegetariańską. Główną misją Międzynarodowego Dnia Wegetarianizmu jest promowanie diety wegetariańskiej i informowanie o korzyściach zdrowotnych idących za takim sposobem odżywiania. Przeróżne kampanie powstające w tym celu mają na celu uświadamianie ludzi w kwestii traktowania zwierząt i szeroko pojętej ochrony środowiska.
Wegetariański trend
Obecnie wegetarianie i weganie stanowią coraz większą część społeczeństwa zarówno w Polsce, jak i na całym świecie. Ludzie są coraz bardziej skłonni do podejmowania świadomych wyborów podczas decydowania o tym, co kładą na swoje talerze. Wegetariańskie bary i restauracje wyrastają jak grzyby po deszczu, ciesząc się rosnącą popularnością, a klasyczne knajpy poszerzają swoje menu o jarskie potrawy. Przybywa również osób, które co prawda nie wyrzucają całkowicie mięsa ze swojej diety, ale w znaczącym stopniu je ograniczają. Ten wege trend, widać ostatnio również w literaturze.
Książki o naturze i zwierzętach
Książki podejmujące temat zwierząt i natury już od jakiegoś czasu podbijają rynki wydawnicze, również w Polsce (o najlepszych książkach podejmujących temat natury pisaliśmy już TUTAJ). Ten trend, do niedawna zaledwie kiełkujący, umacnia się coraz bardziej. W niektórych książkach autorzy zastanawiają się nad przyrodą, jej miejscem i kondycją w nowoczesnym świecie. W innych skupiają się na zwierzętach, pokazując, że człowiek wcale tak bardzo się od nich nie różni.
„Sekretne życie drzew” Peter Wohlleben
Las to zdumiewające miejsce. Znajdują się tam organizmy, które porozumiewają się ze sobą, troszczą o swoje potomstwo, otaczają opieką starych i chorych sąsiadów, mają uczucia i pamiętają. O kim mowa? O drzewach oczywiście. Z pozoru wydaje się to zupełnie niewiarygodne, ale Peter Wohlleben przekonuje, że jest to jak najbardziej prawda. Leśniczy opowiada niezwykłe historie o zdolnościach drzew, przytacza wyniki nowych badań naukowych, dzieli się obserwacjami poczynionymi podczas codziennej pracy w lesie. Otwiera przed czytelnikiem sekretny świat, do którego dotąd nie mieliśmy dostępu. To pozycja obowiązkowa dla wszystkich, którzy myśleli, że o drzewach wiedzą wszystko. Peter Wohlleben w ciekawy, przystępny i zabawny sposób przekazuje swoją specjalistyczną wiedzę o świecie roślin i zwierząt. Cudowna i magiczna lektura.
„Duchowe życie zwierząt” Peter Wohlleben
Kiedy już będziecie wiedzieli wszystko o sekretnym życiu drzew, leśniczy Wohlleben zaprasza w kolejną podróż ku naturze, tym razem otwierając przed czytelnikami drzwi do zaskakującego świata zwierząt. Wszyscy miłośnicy psów, kotów i innych zwierzaków wiedzą zapewne, że stworzenia te przejawiają całą gamę uczuć i emocji. Teraz wszyscy mają okazję się o tym dowiedzieć, nie tylko w oparciu o opisy domowych pupili, ale całego królestwa zwierząt. Potrafią one być złośliwe, podstępne, mądre, współczujące, kochające, troskliwe i życzliwe (nawet między gatunkami). Pokazuje to, jak niewiele człowiek się od nich różni, co prowadzi do prostego wniosku, że należy im się od nas szacunek i uznanie. W książce znajdują się historie udowadniające, że kruk może adoptować kota, a niedźwiedź jest w stanie uratować ptaka przed utonięciem. W końcu życie uczuciowe nie jest zarezerwowane wyłącznie dla ludzi.
„Rzecz o ptakach” Noah Strycker
Ptaki od zawsze były dla ludzi fascynujące, głównie ze względu na ich zdolność latania. Książka „Rzecz o ptakach” pokazuje je jako czujące i myślące istoty. Autor osiągnął to poprzez wyeksponowanie ich wyjątkowych zdolności i zachowań, pokazując, że nawet zwykła kura może zadziwić i rozczulić. Ptaki potrafią tańczyć w rytm muzyki, rozpoznawać własne odbicia w lustrzanych taflach, rozróżniają też ludzkie twarze i tak jak my opłakują śmierć bliskich. Książka Stryckera jest wyjątkowo intrygująca, a przy tym niesamowicie urocza. Autor pokazuje najbardziej niezwykłe strony ptasiego życia i ptasich osobowości, nawyków czy zwyczajów. Ptaki potrafią dużo więcej, niż się nam wydaje, co udowadniają chociażby kruki, rzucając na ulicę orzechy, by to auta zrobiły za nich brudną robotę, rozłupując twarde skorupy.
„Simona. Opowieść o niezwyczajnym życiu Simony Kossak” Anna Kamińska
Podczas Międzynarodowego Dnia Wegetarianizmu nie można zapomnieć o ludziach, którzy ze zwierzętami i naturą żyli za pan brat, przyczyniając się do zwiększenia świadomości ekologicznej i ochrony przyrody. Taką osobą niewątpliwie była Simona Kossak, która przez przeszło 30 lat żyła w drewnianej leśniczówce w samym środku Puszczy Białowieskiej. Spała w jednym łóżku z rysiem, a pod swoim dachem gościła na co dzień oswojonego dzika. Była ekolożką, naukowcem, autorką nagradzanych filmów, a także aktywną działaczką na rzecz ochrony najstarszej puszczy w Europie. Była zdania, że człowiek powinien żyć blisko przyrody.
„Nasz las i jego mieszkańcy” Bohdan Dyakowski
Pierwsze wydanie tej książki ukazało się pod koniec XIX wieku. Zarówno to, jak i każde kolejne cieszyło się ogromnym powodzeniem wśród czytelników. Dyakowski był między innymi przyrodnikiem i propagatorem idei ochrony przyrody. Pisał o lesie tak, jak nie pisał nikt przedtem. Była to dla niego piękna i magiczna kraina. Wiedział o lesie bardzo dużo i mówił o nim w sposób pełny miłości i szacunku zarówno do samego lasu, jak i do wszystkiego, co w nim żyje. Był jednym z największych popularyzatorów wiedzy o przyrodzie, a rola jaką odegrał w budowaniu świadomości przyrodniczej Polaków jest ogromna.
„Mądrość i cuda świata roślin” Jane Goodall, Gail Hudson
Wyjątkowo pouczająca opowieść o cudownym świecie roślin. Autorka znana jest przede wszystkim jako specjalistka od szympansów, niestrudzenie walcząca o poprawienie warunków ich życia. Jej miłość do natury obejmuje również rośliny, względem których troska często zdaje się nam umykać. Trzeba jednak pamiętać, że kiedy świat roślin zniknie, wraz z nim znikną też ludzie. Jane Goodall analizuje rośliny i przygląda się im jako pożywieniu i lekarstwom. Pokazuje, w jaki sposób można naprawić szkody wyrządzone przyrodzie przez ludzkość.
„Prowadź swój pług przez kości umarłych” Olga Tokarczuk
Obok losu zwierząt i natury nie przechodzą obojętnie również pisarze specjalizujący się w beletrystyce. Doskonałym przykładem jest tutaj oczywiście Olga Tokarczuk i jej powieść „Prowadź swój pług przez kości umarłych”, na podstawie której powstał ostatnio film „Pokot” w reżyserii Agnieszki Holland. Film przyczynił się niejako do wskrzeszenia książki, która przeżywa obecnie „drugą młodość”.
Akcja powieści toczy się w Kotlinie Kłodzkiej. Głowna bohaterka, Janina Duszejko, była inżynierka zajmująca się budową mostów, obecnie wiejska nauczycielka i miłośniczka zwierząt, staje w ich obronie zawsze, kiedy dzieje się im jakakolwiek krzywda. Nagle w okolicy zaczynają umierać kłusownicy i ludzie krzywdzący zwierzęta.
Autorka w stworzonym przez siebie thrillerze oprócz dużej dawki napięcia zawarła niezwykle ważne rozważania o prawach zwierząt i ludzi. Czy człowiek ma prawo do zabijania zwierząt i zjadania ich? Kto powinien walczyć o poszanowanie ich praw i godności? W powieści autorka szuka odpowiedzi na te i inne pytania.
„Historia pszczół” Maja Lunde
Godną polecenia pozycją utrzymaną w nurcie proekologicznym jest „Historia pszczół”. Opowiadana na trzech płaszczyznach czasowych, z trzech perspektyw powieść obraca się wokół pszczół i ich wpływu na całą planetę. Maja Lunde opisuje, co może się stać, jeśli pszczół pewnego dnia zabraknie. Kreuje apokaliptyczną wizję świata bez puchatych owadów, pokazując, że nawet pozornie niewielka zmiana może diametralnie wpłynąć na cały ekosystem.
Dieta wegetariańska
W artykule o Międzynarodowym Dniu Wegetarianizmu nie mogło oczywiście zabraknąć książek o samej diecie wegetariańskiej. Kuchnia oparta o warzywa, owoce, zboża i przyprawy jest niesamowicie aromatyczna i zdrowa, a przy tym po prostu przepyszna. Wszyscy, którzy przygodę z wegetarianizmem dopiero zaczynają, powinni zajrzeć do poniższych książek, w których odnajdą proste przepisy na apetyczne potrawy. Te pozycje nadadzą się również dla tych, którzy znają tę dietę od podszewki – na pewno znajdą tam dania, które zagoszczą w ich stałym menu.
„Apetyt na wege” Monika Prucnel
To zbiór przepisów podzielonych według pór roku i miesięcy. Idealny dla wegetarian i osób zainteresowanych tematem zdrowego odżywiania.
„Kuchnia wegetariańska. Smaki świata” Arto der Haroutunian
Autor udowadnia, że wege kuchnia nigdy nie jest nudna. Robi to, pokazując ponad 250 oryginalnych przepisów z całego świata. Znajdują się tam dania zarówno kuchni śródziemnomorskiej, jak i karaibskiej, afrykańskiej czy orientalnej. Propozycja idealna dla wymagających smakoszy.
Międzynarodowy Dzień Wegetarianizmu i lektura książek poświęconych otaczającej nas naturze powinna być bodźcem sprawiającym, że w pędzie współczesnego życia przystaniemy na moment i zastanowimy się nad losem zwierząt i przyrody. Może po chwili zadumy wykorzystamy październik jako Międzynarodowy Miesiąc Dobroci dla Zwierząt na ograniczenie lub wyeliminowanie z naszej diety mięsa oraz na przyłożenie się w jakiś sposób do dbałości o planetę.
Martyna Gancarczyk
O autorce artykułu
Z wykształcenia menadżer kultury. Uwielbia mieć dobrą książkę zawsze pod ręką. Wielka entuzjastka horrorów zarówno jeśli chodzi o literaturę, kinematografię, jak i gry. Dzień bez książki lub filmu to dzień stracony. Oprócz tego miłośniczka zwierząt, szczególnie psów (a zwłaszcza własnego).