Z okazji Międzynarodowego Dnia Osób Leworęcznych, który przypada właśnie dzisiaj, przygotowaliśmy dla Was zestawienie pięciu leworęcznych pisarzy. Leworęczność to odwrócona, w porównaniu do większości ludzkiej populacji, funkcjonalność prawej i lewej ręki. Jak można przeczytać w różnych źródłach tylko około 8–15% ludzi na całym świecie to leworęczni. Zastanawialiście się kiedyś z czego to tak naprawdę wynika?
Jest to konsekwencja bardziej rozwiniętej prawej półkuli mózgu. Objawia się nie tylko używaniem lewej ręki jako dominującej, ale także lepszym funkcjonowaniem całej lewej strony. Co ciekawe w niektórych dyscyplinach sportowych takich jak taniec, gimnastyka artystyczna czy łyżwiarstwo figurowe leworęczni mają tendencję to wykonywania wszystkich ewolucji odwrotnie niż większość ludzi.
Interesujące jest również to, że leworęczni mają słabsze preferencje do posługiwania się lewą ręką niż praworęczni prawą.
Co do samego święta stworzonego z myślą o osobach leworęcznych – jest ono organizowane nieprzerwanie od 1993 roku przez międzynarodową organizację zwaną „Klubem Leworęcznych”.
Leworęczni spotykają w życiu wiele utrudnień, jak na przykład konieczność korzystania z powszechnie występujących nożyczek dla praworęcznych czy myszki komputerowej. Te niedogodności wydają się akurat drobne, ale osoby o dominującej lewej ręce żyją także przeważnie krócej.
Wynika to ze zwiększonej liczby wypadków, jakim ulegają osoby leworęczne – tłumaczy prof. Vetulani. – To codzienny wysiłek, aby dostosować się do świata dla praworęcznych, kierować samochodem dla praworęcznych. Wystarczy czasami wydłużony o ułamek sekundy czas reakcji, aby doszło do nieszczęścia1.
Na szczęście, dzięki nietypowej budowie mózgu, leworęczni mają też zazwyczaj pełno nieszablonowych pomysłów. Dlatego też wśród nich jest bardzo dużo ludzi podejmujących się zawodów zaliczanych powszechnie do branży kreatywnej – ich pomysły często są bardziej innowacyjne. Związane jest to również z faktem, że to prawa półkula mózgu (znacznie bardziej aktywna u leworęcznych) jest odpowiedzialna za twórcze myślenie i wyobraźnię.
Na potwierdzenie powyższych słów zaprezentuję poniżej 5 wybitnych – leworęcznych – pisarzy. Zaczynamy!
To znany wszystkim bez względu na wiek pisarz i poeta pochodzący z Danii. Urodził się 2 kwietnia 1805 roku w Odense. Jego ojciec był ubogim szewcem, a matka praczką. Będąc dzieckiem, Andersen nie należał do ludzi urodziwych – zwracał uwagę swoim za wysokim wzrostem, dużymi stopami i długim nosem. Rówieśnicy często wyśmiewali się z niego. Upokorzenie potęgowały wizyty chorego psychicznie dziadka przechadzającego się w stroju pokrytym pierzem i piórami. Przyszły pisarz nie miał sprecyzowanych planów na przyszłość, wiedział jedynie, że chce być znany i bogaty. Fascynację światem baśni zawdzięczał swojej babci, z którą w młodości spędzał dużo czasu. Babcia zajmowała się ogrodem przy przytułku dla chorych.
Chwile spędzone z wnukiem przeznaczała na snucie wspaniałych, pełnych magii opowieści. Hans Christian Andersen opuścił rodzinne miasto w wieku 14 lat i wyruszył do Kopenhagi, gdzie chciał zrobić karierę jako aktor, tancerz czy śpiewak. Przyjęto go do chóru, jednak po mutacji, kiedy stracił swój charakterystyczny sopran, został wyrzucony. Jego nieszczęście nie trwało długo. W 1822 roku jeden z dyrektorów Teatru Królewskiego zaproponował Andersenowi stypendium, które umożliwiło mu podjęcie nauki najpierw w szkole w Slagelse, a następnie studiów na Wydziale Filozofii Uniwersytetu w Kopenhadze. Andersen pisał nie tylko baśnie, ale także powieści, wiersze, sztuki teatralne. Jednak jego niebaśniowe utwory zostały zapomniane.
Pierwszy zbiór baśni autorstwa utalentowanego Duńczyka ukazał się w 1835 roku.
Spotkał się jednak z dużą krytyką ze strony odbiorców. Zarzucano mu między innymi brak większych wartości wychowawczych i zbyt swobodny styl, jakim były napisane. Odbierano je jako przeznaczone tylko i wyłącznie dla dzieci, z czym nie zgadzał się sam autor, twierdząc że: baśnie to pudełka: dzieci oglądają opakowanie, a dorośli mają zajrzeć do wnętrza2.
Jak jednak wiadomo, pisarz został w końcu doceniony, a wykreowane przez niego historie, znane na całym świecie, są cały czas natchnieniem do tworzenia kolejnych opowieści. Najbardziej znanymi baśniami Andresena są niewątpliwie „Calineczka”, „Dziewczynka z zapałkami”, „Nowe szaty cesarza”, „Brzydkie kaczątko” i oczywiście „Królowa śniegu”. Jego baśnie znalazły uznanie w oczach ludzi w różnym wieku, z wielu różnych krajów i kultur. Jego dziecięce marzenie o sławie spełniło się, a głosy uszczypliwych krytyków ucichły. Autor najpopularniejszych baśni, pochodzący z ubogiego domu, był przyjacielem wielu ówczesnych osobistości takich jak Dickens, Balzak czy Ibsen. W przeciwieństwie do wielu wybitnych artystów Andersen dożył momentu swojej sławy. U schyłku życia jego rodzinne miasto, z którego z pośpiechem wyjechał, nadało mu honorowe obywatelstwo.
Goethe przyszedł na świat w 1749 roku we Frankfurcie nad Menem. Ten wybitny poeta, dramaturg i prozaik właściwie od zawsze interesował się sztuką – głównie literaturą i teatrem. Studiował prawo w Lipsku. To tam rozpoczął naukę rysunku i pisał swoje pierwsze utwory liryczne o ukochanej. Ukończył studia prawnicze, jednak w zawodzie był aktywny tylko przez parę miesięcy. W latach 70. jeden z jego najbliższych przyjaciół odebrał sobie życie. Powodem tej tragicznej i nieodwracalnej decyzji była niespełniona miłość do pewnej mężatki. To właśnie ta sytuacje była impulsem dla Goethego do napisania „Cierpień młodego Wertera”. Pierwowzorem głównej bohaterki, Lotty, była Charlotta Buff, wielka miłość pisarza. Była ona jednak zaręczona, z czym pisarz się pogodził.
„Cierpienia młodego Wertera” to obok „Fausta” najbardziej znane dzieło niemieckiego pisarza. Jest to powieść epistolarna (skonstruowana z listów napisanych przez Wertera). Bohater cierpi z powodu swojej niespełnionej miłości. Nie potrafiąc pogodzić się z faktem, że jego ukochana jest związana z innym mężczyzną, zabija się. Po publikacji powieści młodzi ludzie naśladowali Wertera – od ubioru zaczynając, na samobójstwie kończąc. W 1974 roku socjolog David Phillips stworzył pojęcie „efektu Wertera”, które opisuje powiązanie między nagłośnieniem przez media samobójstwa znanej osoby a nagłym wzrostem samobójstw w społeczeństwie.Goethe był doradcą i przyjacielem Karola Augusta. Zamieszkał na dworze w Weimarze, gdzie przebywał już do końca życia. Był uczniem w loży wolnomularskiej i członkiem zakonu iluminatów.
Heinrich Heine należy do grona najwybitniejszych niemieckich liryków, publicystów i prozaików. To jeden z głównych przedstawicieli romantyzmu w Niemczech. Urodził się w żydowskiej rodzinie w 1797 roku. Jego ojciec był prostym kupcem. Heine przez większość swojego dzieciństwa i okresu dojrzewania znajdował się pod silnym wpływem finansowej potęgi swojego wuja – Salomona Heinego. To dzięki niemu młody twórca mógł podjąć studia, po ukończeniu których uzyskał dyplom prawa. Nie wykonywał nigdy wyuczonego zawodu, a podczas studiów koncentrował się przede wszystkim na poezji i literaturze. O jego przedstudenckim życiu wiadomo niewiele. Prawdopodobnie był zauroczony córkami swojego wujka, jednak żadna z nich nie miała w planach spędzenia przyszłości z nieudolnym, wiecznie zamyślonym kuzynem. To przeżycie i uczucia mu towarzyszące przyczyniły się do powstania wierszy zebranych później w „Księdze pieśni”.
Heinrich Heine w swoich utworach doskonale operował nastrojem. Był też mistrzem ironii i pełnych błyskotliwych uwag dowcipów. Stworzona przez niego „Księga pieśni” jest do dzisiaj uważana za jeden z najlepszych zbiorów liryków w Niemczech. Łączył w nim wyrafinowany literacki styl z urzekającą prostotą ludowości. Takie podejście do pisania zapewniło mu czołowe miejsce w hierarchii poetów niemieckich okresu romantyzmu.
Jak w przypadku większości wielkich twórców, także i Heine był uważany za kontrowersyjnego. Wpływ na takie postrzeganie jego osoby miały przede wszystkim pisane przez niego agresywne satyry i jego radykalny światopogląd.
Naprawdę nazywał się Samuel Langhorne Clemens. Przyszedł na świat w osadzie Florida w USA. Amerykański pisarz o szkockim pochodzeniu, humorysta, wolnomularz i satyryk. Śmierć ojca bardzo szybko zmusiła go do podjęcia pracy zarobkowej. Był chłopcem na posyłki w drukarni, pracownikiem w kopalniach srebra w Nevadzie i poszukiwaczem złota w Kalifornii.
Twain dużo podróżował, głównie jako prelegent w różnych częściach USA. W 1870 wziął ślub z Olivią Langdon i zamieszkał w północno-wschodniej części kraju. Jego najsłynniejszymi dziełami są „Przygody Tomka Sawyera” i „Przygody Hucka Finna”. Pisarz ukazał w nich niezwykle trafny i realistyczny obraz Ameryki drugiej połowy XIX wieku.
Co ciekawe, w dwóch swoich utworach Mark Twain osadził akcję powieści w Anglii. Pierwsza z nich to „Książe i żebrak”, będący historyczną powieścią młodzieżową. Główną osią fabularną tej książki jest zamiana ról bliźniaczo podobnych do siebie chłopców z różnych szczebli społecznej drabiny. Druga to „Jankes na dworze króla Artura”. To satyra wymierzona w europejskie mity poezji średniowiecznej i ustroje państw Europy zachodniej.
-
Lewis Carroll
Naprawdę nazywał się Charles Lutwidge Dodgson. To angielski matematyk, profesor na Uniwersytecie Oksfordzkim, pisarz, fotograf, poeta urodzony w 1832 roku w Daresbury. Jest autorem jednej z najpopularniejszych powieści dla dzieci i dorosłych, jaką niewątpliwie jest „Alicja w Krainie Czarów” i jej kontynuacja – „Po drugiej stronie lustra”.
Carroll był synem Charlesa Dodgsona, anglikańskiego duchownego. Jako matematyk pasjonował się najróżniejszymi matematycznymi zagadkami i grami liczbowymi. Pod swoimi pracami zawodowymi podpisywał się prawdziwym imieniem i nazwiskiem, zostawiając pseudonim tylko i wyłącznie do działalności artystycznej.
Był także fotografem, jednym z lepszych XIX-wiecznych dziecięcych portrecistów. Fotografowanie dzieci jest w oczach współczesnych odbiorców kwestią kontrowersyjną. O ile sama fotografia (w tym fotografowanie dzieci) była zupełnie normalną i popularną rozrywką w czasach wiktoriańskich, o tyle u Carrolla przybierała osobliwą i niepokojącą formę. Co prawda większość z wykonanych przez niego zdjęć nie wyróżnia się niczym nietypowym, jednak są też takie, które istotnie rodzą wiele dyskusji. Kontrowersyjne jest również jego najpopularniejsze dzieło – „Alicja w Krainie Czarów”. Za pierwowzór postaci Alicji uważa się Alice Liddel, córkę sąsiada pisarza, dziekana Oksfordu.
Sama powieść (oraz jej druga część) to znakomite połączenie konwencji baśniowej i realistycznej, pełne groteski i absurdu.
Richarda Walleca uznał Lewisa Carrolla za Kubę Rozpruwacza. Poparł swoją teorię anagramami z utworów Carolla. Współcześni badacze odrzucili tę hipotezę.
Na koniec chcieliśmy złożyć najserdeczniejsze życzenia wszystkim leworęcznym 🙂
Wszystkie najlepszego w dniu Waszego święta!
Martyna Gancarczyk
O autorce artykułu
Z wykształcenia menadżer kultury. Jeszcze studentka, ale już niedługo. Uwielbia mieć dobrą książkę zawsze pod ręką. Wielka entuzjastka horrorów zarówno jeśli chodzi o literaturę, kinematografię, jak i gry. Dzień bez książki lub filmu to dzień stracony. Oprócz tego miłośniczka zwierząt, szczególnie psów (a zwłaszcza własnego).