Kryminał to obecnie jeden z najpopularniejszych gatunków. Święci triumfy nie tylko w literaturze, ale i kinie. W końcu kto z nas nie lubi mrożących krew w żyłach wrażeń i rozwiązywania zagadek kryminalnych, kto nie marzy o tym, by krok po kroku śledzić groźnego mordercę, a następnie stanąć z nim oko w oko. Oczywiście wszystko to w poczuciu bezpieczeństwa, przecież mamy do czynienia z opowieścią spisaną na papierze! Choć (uwaga!) nie zawsze fikcyjną!
Skoro mamy do czynienia z gatunkiem niezwykle popularnym, którą książkę z oceanu powieści z dreszczykiem wyłowić? W naszym zestawieniu pominęliśmy klasycznych pisarzy, którzy przecierali szlaki gatunku. Nie piszemy zatem o Edgarze Allanie Poe, którego uznaje się za twórcę pierwszego kryminału, Arthurze Conanie Doyle’u, ojcu najpopularniejszego detektywa w dziejach (zobacz: Sherlock Holmes) czy Raymondzie Chandlerze i Dashiellu Hammetcie, twórcach kultowych mrocznych opowieści, które stały się inspiracją dla setek filmów noir (patrz: Philip Marlowe, „Sokół maltański”). Podobnie pomijamy Agatę Christie, mistrzynię suspensu, która stworzyła tak przełomowe dla gatunku powieści („Morderstwo w Orient Expressie” i postać Herkulesa Poirot), że trudno było sobie po niej wyobrazić możliwość dalszego pisania odkrywczych i wciągajacych kryminałów.
A jednak po mistrzach nastali kolejni pisarze, którzy często puszczając oko w stronę klasyków, konsekwentnie idą swoją drogą. Oto kilka przykładów najciekawszych kryminałów ostatnich lat, które koniecznie musicie poznać.
Fjällbacka Camilli Läckberg
Camilla Läckberg to jedna z najlepiej sprzedających się autorek kryminałów na świecie. Swoją popularność zawdzięcza serii kryminalnej, której fabuła rozgrywa się w malutkim, liczącym zaledwie 900 mieszkańców miasteczku – Fjällbacke, która położona jest przy południowo-zachodnim brzegu kraju. Wszyscy mieszkańcy bardzo dobrze się znają, wydawałoby się, że w tak małej społeczności nie uchowają się żadne tajemnice. A jednak – Läckberg w cyklu składającym się z dziesięciu kilkusetstronicowych tomów opisuje krwawe zbrodnie, które radykalnie zmieniają relacje między mieszkańcami. Autorka składa hołd swojej rodzinnej miejscowości, jednocześnie piętnując jej małomiasteczkowość.
W „Księżniczce z lodu”, pierwszej części cyklu, znalezione zostają zwłoki młodej kobiety – ślady wskazują na samobójstwo. W tę wersję zdarzeń nie wierzy jednak pisarka Erika Falck, główna postać sagi Läckberg. Erika była przyjaciółką nieżyjącej Alex. Pomoc w rozwiązaniu sprawy proponuje jej lokalny śledczy Patrick Hedström. W swojej debiutanckiej powieści Läckberg znakomicie połączyła wątek kryminalny z tłem powieści obyczajowej. O autorce więcej przeczytacie na naszej stronie. Ponadto warto wspomnieć, że zbliża się premiera powieści Läckberg otwierającej zupełnie nowy cykl, któremu bliżej do thrillera psychologicznego niż kryminału. „Złota klatka” ukaże się już (tu wpiszę datę).
Breslau Marka Krajewskiego
Marek Krajewski to bezsprzecznie najpopularniejszy polski pisarz kryminałów. Krajewski jest miłośnikiem Wrocławia, filologii klasycznej i czarnego kryminału – przeszczepił na nasze realia popularne retrokryminały, w których łączy trzy swoje pasje, tworząc tym samym niepodrabialną, charakterystyczną markę. Fabuły jego powieści rozgrywają się przede wszystkim we Wrocławiu (Breslau) pierwszej połowy XX wieku. Ich głównym bohaterem jest komisarz Eberhard Mock, który zajmuje się prowadzeniem śledztw w sprawach tajemniczych morderstw, kradzieży, porwań i gwałtów. W celu rozwiązania zagadek kryminalnych wielokrotnie musi odwiedzać ponure knajpy, mroczne dzielnice i obskurne burdele. Książki Krajewskiego wyróżniają się szczegółowością, precyzją i spójnością historyczną. Pisarz w swoich książkach odtwarza realia panujące w mieście, nawiązuje do historii, perfekcyjnie oddając atmosferę i geografię miejsc, w których rozgrywa się akcja. Często przy tym posługuje się starymi mapami i fotografiami z epoki.
Nasza propozycja: „Śmierć w mieście Breslau”, czyli pierwszy tom cyklu z Mockiem w roli głównej. Przy okazji warto też poznać retrokryminały Marcina Wrońskiego, których fabuła rozgrywa się w Lublinie.
Jo Nesbø
Jo Nesbø to, obok Henninga Mankella i Camilli Läckberg, najpopularniejszy pisarz skandynawski. Pochodzący z Norwegii Nesbo jest literackim ojcem Harry’ego Hole’a, charyzmatycznego i bezkompromisowego policjanta, specjalisty od seryjnych morderstw. Hole znany jest z łamania zasad, głównie tych dotyczących bezpieczeństwa, dlatego często podczas prowadzenia śledztw ryzykuje własnym życiem. Przez liczbę posiadanych wad spokojnie można nazwać go antybohaterem i to właśnie jest w nim najciekawsze.
Nasza propozycja to „Czerwone gardło” – trzeci tom cyklu z Harrym Hole’em w roli głównej. W powieści fabuła toczy się na dwóch poziomach. Pierwszy dotyczy nielegalnego przemytu broni do Norwegii. Każdy kolejny szczegół w tej sprawie prowadzi do odkrywania tajemnicy odradzającego się w kraju ruchu neonazistowskiego. Drugi to retrospekcja z czasów II wojny światowej. Nesbo opisał losy trzech norweskich żołnierzy walczących po stronie hitlerowskich Niemiec. Klamrą łączącą obie sprawy jest Rakel Fauke – córka jednego z opisywanych żołnierzy, z którą zaczyna spotykać się Harry Hole.
Kryminały Jo Nesbø, podobnie jak książki Lackberg, bardzo silnie zakorzenione są w historii regionu, w którym się rozgrywają. W jego powieściach poruszane są wątki społeczne i często odnaleźc w nich można echa nierozliczonej kolaboracji z nazistami.
Wojciech Chmielarz
Kolejnym polskim autorem, którego warto wyróżnić, jest Wojciech Chmielarz, autor serii kryminalnej poświęconej Jakubowi Mortce. Za trzeci tom cyklu, „Przejęcie” pisarz wyróżniony został Nagrodą Wielkiego Kalibru, przyznawaną za najlepszy polski kryminał roku.
Z książek Chmielarza polecamy sięgnąć po wydaną przez Marginesy powieść „Żmijowsko”, na podstawie której powstaje obecnie serial produkcji Canal+. W książce Chmielarz opisuje losy grupy znajomych, którzy postanowili wybrać się na wypoczynek do małej wioski nad jeziorem – tytułowego Żmijowiska. Podczas wyjazdu w tajemniczych okolicznościach znika córka jednej z par. Po dziecku nie zostaje żaden ślad, a policyjne śledztwo nie prowadzi do rozwiązania. Rok po tych wydarzeniach tata dziewczynki postanawia wziąć sprawy w swoje ręce – wraca do Żmijowiska, by jeszcze raz spróbować odnaleźć dziecko.
Harlan Coben
Harlan Coben to jeden z najchętniej czytanych amerykańskich pisarzy kryminałów i powieści sensacyjnych. Jego książki rozeszły się w liczbie przeszło 70 milionów egzemplarzy w 43 językach. Powieści Cobena często miesiącami nie schodzą z list bestsellerów. Kluczem do jego sukcesu jest umiejętne budowanie napięcia i sprawne dawkowanie czytelnikowi szczegółów dotyczących opisywanych zbrodni. W krótkim przewodniku, jak zacząć czytać książki Harlana Cobena, Aleksandra Plewa przestrzega przed czytaniem jego powieści ciągiem, by nie zepsuć sobie zabawy, odkrywając pewne powtarzające się szkice fabularne.
Coben pisze głównie thrillery, w swoim dorobku ma jednak cykl kryminalny z Myronem Bolitarem w roli głównej. W pierwszym tomie, „Bez skrupułów”, dowiadujemy się, że Bolitar jest agentem sportowym, a w przeszłości był koszykarzem. Żona jednego z jego klientów znika – ślady wskazują na brutalne morderstwo, które poprzedził gwałt. Podejrzenie pada na Christiana Steele’a – klienta Bolitara. Na prośbę siostry zamordowanej kobiety Bolitar podejmuje się śledztwa. Tak zaczyna się, opiewająca póki co na 11 tomów seria, „W labiryncie kłamstw”.
Katarzyna Puzyńska, kryminalna saga o Lipowie
Katarzyna Puzyńska to polska autorka znana przede wszystkim z bestsellerowej serii kryminałów o fikcyjnej wsi Lipowo. Przed pisarską karierą pracowała jako nauczycielka akademicka na wydziale psychologii. Jej literackim debiutem był świetnie przyjęty „Motylek”, który rozpoczyna wspomnianą już kryminalną sagę. Mamy tu ciało zakonnicy, sfinfowany wypadek i kolejną, na pozór niezwiązaną z pierwszą zbrodnią ofiarę. Policja musi odnaleźć sprawcę, zanim zginie ktoś jeszcze. Rozpoczyna się wyścig z czasem.
W swoich książkach Puzyńska łączy klasyczny trzymający w ciągłym napięciu kryminał psychologiczny z powieścią obyczajową – ważnym tłem każdej kryminalnej zagadki jest rozbudowany wątek społeczny. Oprócz sagi o Lipowie autorka ma na swoim koncie również książkę należącą do literatury faktu. „Policjanci. Ulica”, bo o tej publikacji mowa, to zapis rozmów z policjantami z oddziałów patrolowo-interwencyjnych, prewencji, a także tych pracujących w wydziale ruchu drogowego.
Robert Galbraith i detektyw Cormoran Strike
Robert Galbraith, twórca postaci detektywa Cormorana Strike’a, to urodzony w 1986 roku były wojskowy. Obecnie szczęśliwy mąż, ojciec i pisarz. Jego debiutancka powieść „Wołanie kukułki” została bardzo dobrze oceniona – chwalono ją za konstrukcję i dojrzałość. Po jakimś czasie okazało się jednak, że mężczyzna imieniem Robert Galbraith nie żyje i nigdy nie żył. Galbraith jest wyłącznie pseudonimem, pod jakim tworzy znana na całym świecie z serii o Harrym Potterze J.K. Rowling. Po powieści z cyklu o detektywie Cormoranie Strike’u warto sięgnąć chociażby po to, żeby sprawdzić, jak Rowling radzi sobie z kryminałem. A wychodzi jej to naprawdę dobrze. Naszym typem jest pierwsza część serii, czyli „Wołanie kukułki”. Ciało supermodelki zostaje odnalezione pod balkonem jej apartamentu. Według policji dziewczyna popełniła samobójstwo, jednak brat zmarłej nie wierzy w taką wersję. Do pomocy w rozwikłaniu zagadki zatrudnia prywatnego detektywa Cormorana Strike’a.
Jørn Lier Horst, seria o komisarzu Williamie Wistingu
Jørn Lier Horst to były policjant, a obecnie pisarz tworzący przede wszystkim powieści kryminalne – w tym cykl o komisarzu pracującym w Larvik, Williamie Wistingu. Horst pisze także książki kryminalne dla młodszych czytelników (seria „CLUE” i „Biuro Detektywistyczne numer 2”). Jego seria o Wistingu ma na całym świecie grono wiernych fanów. I nic dziwnego. Pisane przez Horsta kryminały są prostu dobre.
Nasz typ to „Psy gończe” będące ósmą częścią cyklu. Jest to najczęściej nagradzana książka Horsta z serii o komisarzu Wistingu. Otrzymała między innymi takie wyróżnienia jak Nagroda Martina Becka 2014, Nagroda Szklanego Klucza 2013 oraz Nagroda Rivertona 2012. W tej części William Wisting zostaje zawieszony w związku z podejrzeniami o fabrykowanie dowodów w sprawie zabójstwa Cecilii Linde. Dotychczas to Wisting tropił przestępców – teraz jednak stał się przynętą. Musi jak najszybciej dowiedzieć się, który z jego współpracowników sfabrykował dowody, oraz dotrzeć do prawdy o zabójstwie sprzed lat. Nagle kolejna dziewczyna ginie, a dla Wistinga rozpoczyna się wyścig z czasem.
Stuart Turton – kryminał w stylu Agathy Christie
Czy uwspółcześnienie klasycznych kryminałów Agathy Christie i nadanie im klimatu jak z „Czarnego lustra” jest możliwe? Stuart Turton i jego powieść „Siedem śmierci Evelyn Hardcastle” udowadniają, że jak najbardziej. Wieczorem, o jedenastej, tytułowa Evelyn Hardcastle zostanie zamordowana. Zbrodnia będzie powtarzać się każdego wieczora aż do momentu odkrycia tożsamości sprawcy. Wśród gości zaproszonych do będącej miejscem zbrodni posiadłości jest kilka osób, które próbują rozwiązać tę krwawą zagadkę. Wciąż na nowo, niczym w „Dniu świstaka”, przeżywają ten sam dzień, stale kończący się śmiercią Evelyn. Do wyścigu staje również Aiden Bishop. Przez kolejne osiem dni będzie budził się w ciele innego gościa. Jeśli nie odpowie na pytanie „kto zabił”, wszystko zacznie się od nowa, a Bishop nigdy nie opuści posiadłości. Stuart Turton stworzył kryminał na miarę XXI wieku – angażujący, zaskakujący i niezwykle świeży.
Graeme Macrae Burnet i „Jego krwawe zamiary”
„Jego krwawe zamiary” to szkocka powieść z pogranicza kryminału i thrillera psychologiczno-sądowego, finalistka Nagrody Bookera. Graeme Macrae Burnet przedstawił w niej elektryzującą historię brutalnego morderstwa, trudnego śledztwa i procesu, podczas którego próbowano dotrzeć do prawdy o krwawych wydarzeniach.
Rok 1869, zapomniana przez wszystkich wioska Culdie. W małej osadzie dochodzi do makabrycznego potrójnego morderstwa. Sprawcy nie trzeba długo szukać – do zbrodni przyznaje się cichy i spokojny chłopak, Roderick Macrae. Czy był on zdolny do popełnienia tego brutalnego czynu? Napisany przez chłopaka dziennik jednoznacznie wskazuje winnego. Czy prawda o zbrodni wyjdzie na jaw? Graeme Macrae Burnet zręcznie żongluje prawdą i fikcją, nie dając czytelnikowi jednoznacznych odpowiedzi.
Więcej informacji o powieści znajdziecie w WYWIADZIE z autorem.
W naszym zestawieniu znalazły się kryminały zarówno polskich, jak i zagranicznych pisarzy, powieści klimatem przypominające klasyczne utwory Christie oraz takie, w których kryminalne zagadki przedstawiono niezwykle nowatorsko. Mamy nadzieję, że znajdziesz tu idealną propozycję dla siebie.
Po więcej kryminalnych historii zapraszamy na Woblink.com, gdzie trwa promocja – kryminały nawet do 45% taniej.